Byłe jurydyki Krakowa
Zawartość
Mapy i plany fragmentów powierzchni Krakowa o historycznie ukształtowanej tożsamości.
Dawne samodzielne jurydyki w dzisiejszych granicach miasta Krakowa (ich włączenie do Krakowa nastąpiło na przełomie wieków XVIII i XIX).
Byłe jurydyki włączone do granic Krakowa przed rokiem 1915
Jurydyki
Mapa 1a. Plan miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego z wyrysowanymi jurydykami (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II-93).
Biskupie
Mapa 1, 2. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Biskupie, od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała teren na północ od murów miejskich, wzdłuż dzisiejszej ulicy Krowoderskiej po plac Biskupi i okolice klasztoru Wizytek (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Błonie (za Kleparzem)
Mapa 3, 4. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Błonie (za Kleparzem), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała teren między jurydykami Biskupie i Pędzichów, rozłożone po obu stronach północnej części dzisiejszej ul. Długiej (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Garbary
Mapa 5, 6. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Garbary), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa (rejon ten zwano później „Piasek”) – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała teren na zachód i północny-zachód od murów miejskich, pomiędzy dzisiejszymi ulicami Józefa Piłsudskiego i Krowoderską, z osiami wzdłuż ulic Karmelickiej i Łobzowskiej (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Gramatyka
Mapa 7. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Gramatyka, od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmencie planu Krakowa wydanego w roku 1939; jurydyka ta, najbardziej oddalona od murów miejskich, leżała za Garbarami i Czarna Wsią, przy wsi Łobzów, naprzeciwko tamtejszego pałacu królewskiego, to jest w rejonie dzisiejszej ulicy Podchorążych, rozłożona ku południu, gdzie obecnie ulica Gramatyka (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Groble
Mapa 8, 9. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Groble (Tarłowskie), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała teren na zachód od murów miejskich, w sąsiedztwie Smoleńska wielkorządowego oraz Smoleńska duchownego, na obszarze dawnego zakola Wisły, wyprostowanego w XIV w. przez usypanie grobli (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Lubicz (Morsztynowskie)
Mapa 10, 11. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Lubicz (Morsztynowskie), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta umiejscowiona była na północny wschód od murów miejskich, w sąsiedztwie jurydyki Wesoła i Strzelnicy, rozciągała się wzdłuż dzisiejszej ulicy Lubicz (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Pędzichów
Mapa 12, 13. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Pędzichów, od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta ulokowana była wzdłuż dzisiejszej ulicy Pędzichów i dalej na północ od niej w kierunku dzisiejszej ulicy Szlak (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Podzamcze
Mapa 15, 16. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Podzamcze, od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta obejmowała teren przylegający do murów miejskich i obwarowań Wawelu oraz obszar osady Rybaki zajmujący pas ziemi rozciągający się nad Wisłą, od Grobli po Stradom (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Retoryka (Ossolińskie)
Mapa 16a, 17. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Retoryka (Ossolińskie), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała obszar po obu stronach dzisiejszej ulicy Piłsudskiego, od murów miejskich po zbieg dzisiejszych ulic Retoryka i Garncarskiej - tereny między zachodnią częścią murów miejskich, jurydykami Garbary i Smoleńsk a rzeką Rudawą w jej ówczesnym biegu (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Smoleńsk duchowny (Bożego Miłosierdzia)
Mapa 18, 19. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Smoleńsk duchowny (Bożego Miłosierdzia), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała teren położony przy kościele Bożego Miłosierdzia, wzdłuż dzisiejszej ulicy Smoleńsk (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Smoleńsk wielkorządowy
Mapa 20, 21. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Smoleńsk wielorządowy, od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała grunty po obu stronach rzeki Rudawy, jednak w jej ówczesnym przebiegu (wylot do rzeki Wisły znajdował się w rejonie dzisiejszego pl. Kossaka)- w szerszym kontekście grunty te leżały po części na terenie Półwsia Zwierzynieckiego (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Jurydyka Szlak (św. Floriana)
Mapa 22, 23. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Szlak (Św. Floriana), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta położona była na terenach położonych na północ od kościoła św. Floriana, do dzisiejszej wschodniej części ulicy Szlak (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Mapa 24. Wyrysowana w 1788 roku Mappa Jurydyki Szlak zwaney w granicach Miasta Kleparza leżącey, należącey do Probostwa Świętego Floriana – w lewym dolnym rogu rynek kleparski, powyżej kościół św. Floriana i biegnąca na północ Droga ku Prądnikowi, dzisiejsza ul. Warszawska; tereny jurydyki zaznaczone kolorami (Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, sygn. Zbiór map, K 3).
Wesoła (Radziwiłłowskie)
Mapa 25, 26. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Wesoła (Radziwiłłowskie), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta położona była po wschodniej stronie murów miejskich, rozciągała się wzdłuż dzisiejszej ulicy Radziwiłłowskiej (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).
Wygoda (Margrabszczyzna)
Mapa 27, 28. Orientacyjny rejon położenia dawnej jurydyki Wygoda (Margrabszczyzna), od przełomu wieków XVIII i XIX w granicach Krakowa – tu na fragmentach Planu miasta Krakowa i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego w opracowaniu Tadeusza Czorta, wydanego w 1929 r. oraz Najnowszego planu król. stoł. miasta Krakowa Wincentego Wdowiszewskiego wydanego w roku 1898; jurydyka ta zajmowała obszar zamknięty dzisiejszymi ulicami Smoleńsk, Retoryka, Syrokomli oraz placem Kossaka (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Zb. Kart. II- 93 oraz ze zbiorów prywatnych).