A+ A A-
Tom:
strona:

Groble (Tarłowskie)

Jurydyka szlachecka, zwana też „Tarłowskie” (fundus Tarłowskie sub arce Cracoviensis) i „Pod Zamkiem Krakowskim”, położona na zachód od murów miejskich Krakowa, w sąsiedztwie Smoleńska wielkorządowego i Smoleńska Bożego Miłosierdzia, na terenie, przez który wiodło zakole Wisły, wyprostowane w XIV wieku przez usypanie grobli – stąd nazwa. Był tam w XVII wieku port rzeczny. Jurydyka wzięła początek od dziedzicznej własności Tarłów, z centrum pokrywającym się z położeniem dzisiejszego placu Na Groblach. Od 1777 roku weszła na krótko w skład dóbr królewskich, wtedy to, do roku 1779, dzierżawcą został Hugo Kołłątaj, kanonik katedralny krakowski. Jednak już w roku 1787 jurydyka wróciła do rąk prywatnych, jako jej właściciele występują Siemieńscy, reprezentowani przez Benedykta Trzebińskiego, kanonika krakowskiego. Funkcjonował wówczas urząd wójtowsko-ławniczy, zmodyfikowany nową ordynacją przez włodarzącego tam Trzebińskiego. Od orzeczeń wójtowsko-ławniczych przysługiwało odwołanie do sądu zadwornego (właścicielskiego), jednak pod koniec istnienia jurydyki, od 1791 roku,instancją odwoławczą od orzeczeń sądu wójtowskiego stał się magistrat miasta Kazimierza. Wtedy to podczas spisu odnotowano na terenie jurydyki dwanaście domów, ich mieszkańcy reprezentowali profesje przydatne na zamku: murarz, krawiec, praczka, trzech traczy (czyli cieśli), muzykant, dwóch handlujących drewnem, trzech handlarzy bydłem i czterech tkaczy zagraniczną przędzę robiących. Groble wraz z innymi jurydykami ostatecznie weszła w granice Krakowa w 1801 roku.

Pieczęć opłatkowa z dokumentu wystawionego w 1777 roku przez urząd wójtowsko-ławniczy jurydyki
Groble; jest to pieczęć z herbem Kotwica, zatem ówczesnego dzierżawcy Grobli kanonika katedralnego Hugona
Kołłątaja (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Jur. IX-3, s. 49)
Pieczęć opłatkowa z dokumentu wystawionego w 1777 roku przez urząd wójtowsko-ławniczy jurydyki Groble; jest to pieczęć z herbem Kotwica, zatem ówczesnego dzierżawcy Grobli kanonika katedralnego Hugona Kołłątaja (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Jur. IX-3, s. 49)
Z akt różnych jurydyki Groble obejmujących lata 1724–1792: kwit z 1777 roku, potwierdzający wniesienie raty podatku od domów na gruncie jurydyki Groble (Archiwum Narodowe w Krakowie, syg. Jur. IX, s. 7)
Z akt różnych jurydyki Groble obejmujących lata 1724–1792: kwit z 1777 roku, potwierdzający wniesienie raty podatku od domów na gruncie jurydyki Groble (Archiwum Narodowe w Krakowie, syg. Jur. IX, s. 7)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności