A+ A A-
Tom:
strona:

Jan Dobrzański

rajca 1799, 1800, 1801, 1802
burmistrz 1799, 1800, 1801, 1802

Prawnik, urodzony w 1752 roku w Koszycach (obecnie powiat proszowicki), wieloletni urzędnik miejski. W aktach personalnych magistratu krakowskiego z okresu Księstwa Warszawskiego odnotowano, że służy od 1 września 1773 roku, zatem karierę urzędniczą rozpoczął, mając niewiele ponad dwadzieścia lat (odnotowano też, że posiada język polski i łaciński). Nie są znane jego pierwsze obowiązki magistrackie miejskie, w trakcie ich sprawowania ukończył studia prawnicze. Z końcem 1789 roku już jako syndyk kazimierski został wybrany przez radę miejską (wraz z rajcą- -burmistrzem Sebastianem Zakulskim – nr 364) na delegata na zjazd miast w Warszawie, gdzie brał udział w pracach nad reformą miast prowadzoną podczas Sejmu Czteroletniego i na forum specjalnej Deputacji dla Miast wraz z Sebastianem Zakulskim występowali w sprawie zachowania odrębności miejskiej Kazimierza. W roku 1791, pod krótkimi rządami ustawy o miastach stanowiącej część Konstytucji 3 maja, został wybrany przez zgromadzenie mieszkańców Kazimierza na deputata na zebranie wydziałowe, mające wyłonić w obrębie krakowskiego „trójmiasta” sędziów apelacyjnych oraz plenipotentów na sejm – wraz z nim takimi elektorami z Kazimierza byli również rajcowie-burmistrzowie Tomasz Krzyżanowski (nr 362) i Sebastian Zakulski. Podczas dalszych burzliwych przemian ustrojowych z czasów targowicy i insurekcji kościuszkowskiej nadal pełnił urząd syndyka miejskiego, a w okresie okupacji pruskiej zasiadł na urzędzie ławnika kazimierskiego, stanął na czele ławy i w roku 1795 tytułowany był już wójtem. W latach 1796–1798 kontynuował karierę sądowniczą: według ówczesnej nomenklatury piastował stanowisko prezesa sądu kazimierskiego. Wówczas pod rządami prawa austriackiego nastąpiło rozdzielenie władzy uchwałodawczo-wykonawczej od sądowniczej, a prezes sądu pełnił w pewnym sensie rolę dawnego wójta, przewodząc podporządkowanym sobie trzem ławnikom. Był to też czas odejścia od opartego na prawie magdeburskim modelu rady wybieranej na roczne kadencje z rajcami urzędującymi zmieniającymi się w trakcie roku na funkcji burmistrza. Dawna funkcja burmistrza przybrała postać wyraźnie wyodrębnionego od rady urzędu: obecnie burmistrz w ciągu trzyletniej kadencji stał na czele rady i kierował pracami pozostałych trzech rajców. Już według tych zasad urząd burmistrzowski pełnił w latach 1796– –1798 Karol Sobieniowski (nr 367), w tym kształcie urząd ten w roku 1799 przejął z jego rąk Jan Dobrzański na podstawie nominacji otrzymanej z Urzędu Cyrkularnego Krakowskiego. Burmistrzem (zwanym też „prezydentem” i „prezesem magistratu”) miasta (o oficjalnej nazwie „Cesarsko Królewskie Miasto Kazimierz”) był do 1 września 1802 roku. Regulacje władz wiedeńskich z lat 1800– –1801 przesądziły o wcieleniu Kazimierza do Krakowa, a ich ostateczne wykonanie nastąpiło z chwilą powołania nowych władz dla Krakowa, czyli właśnie 1 września, i równało się wygaśnięciu wszelkich dotychczasowych urzędów, funkcji i mandatów kazimierskich. Tego samego dnia Jan Dobrzański otrzymał nominację

na urząd burmistrza obwodowego IV Obwodu Krakowa, który był dzielnicą miasta obejmującą Kazimierz i Stradom. Burmistrzem obwodowym był co najmniej do roku 1809, czyli do czasów, gdy Kraków znalazł się w granicach Księstwa Warszawskiego. W okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej, gdy po roku 1815 utworzono jedenaście dzielnic krakowskich nazwanych „gminami” z wójtami na czele, został nominowany na urząd wójta Gminy XI, obejmującej południową część dawnego miasta żydowskiego na Kazimierzu (stad zapisywany był jako „wójt starozakonnych”). Urząd ten pełnił aż do śmierci w 1824 roku. Miał kamienicę w Kazimierzu, jednak wynajmował ją, a sam zajmował z rodziną kamienicę Soczyńskiego – w roku 1792 odnotowano, że mieszkał z żoną Marianną lat 36, spokrewnioną ze Szczepanem Duniczem (nr 366), synem Andrzejem lat 14 i służącą Barbarą Markówną lat 21. Zmarł 5 kwietnia 1824 roku, o godzinie dziesiątej przed południem, w wieku 72 lat. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim, w pasie Ad (na lewo od głównej bramy). Grób ostatniego burmistrza Kazimierza nie zachował się.

Z akt Prefektury Departamentu Krakowskiego sporządzona w 1809 roku
Tabella urzędników magistrat Krakowski składających, gdzie w wykazie
etatowym wymieniony został Jan Dobrzański, były burmistrz
na Kazimierzu y Stradomiu, aktualny burmistrz obwodowy, czyli dzielnicy
krakowskiej – oraz zbliżenie zapisu imienia i urzędu
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. PDK 1, poszyt II, s. 49v–50)
Z akt Prefektury Departamentu Krakowskiego sporządzona w 1809 roku Tabella urzędników magistrat Krakowski składających, gdzie w wykazie etatowym wymieniony został Jan Dobrzański, były burmistrz na Kazimierzu y Stradomiu, aktualny burmistrz obwodowy, czyli dzielnicy krakowskiej – oraz zbliżenie zapisu imienia i urzędu (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. PDK 1, poszyt II, s. 49v–50)
Z akt magistratu miasta Kazimierza z lat 1797–1802: jeden z ostatnich zachowanych dokumentów wystawionych
przez władze samodzielnego miasta Kazimierza – wydane 1 maja 1802 roku przez burmistrza Jana Dobrzańskiego,
podpisanego jako „prezes”, obwieszczenie o mającej się odbyć 18 maja w siedzibie Urzędu Cyrkularnego Krakowskiego
licytacji domu położonego na krakowskim przedmieściu Piasek – oraz zbliżenie podpisu wraz z zapisem urzędu
(Archiwum Państwowe w Krakowie, sygn. K 356, s. 725)
Z akt magistratu miasta Kazimierza z lat 1797–1802: jeden z ostatnich zachowanych dokumentów wystawionych przez władze samodzielnego miasta Kazimierza – wydane 1 maja 1802 roku przez burmistrza Jana Dobrzańskiego, podpisanego jako „prezes”, obwieszczenie o mającej się odbyć 18 maja w siedzibie Urzędu Cyrkularnego Krakowskiego licytacji domu położonego na krakowskim przedmieściu Piasek – oraz zbliżenie podpisu wraz z zapisem urzędu (Archiwum Państwowe w Krakowie, sygn. K 356, s. 725)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności