ORYGINALNE PIECZĘCIE 11 GMIN MIEJSKICH WOLNEGO MIASTA KRAKOWA OBOWIĄZUJĄCE W LATACH 1816–1838 (RYSUNEK STEMPLI W LUSTRZANYM ODBICIU | ||
Gmina I | W zachowanej w Archiwum Narodowym w Krakowie kolekcji pieczęci gmin miejskich WMK tłoku pieczętnego Gminy I Miejskiej nie ma, z trudem zidentyfikowano tylko odciski w postaci pieczęci opłatkowych wójta tej gminy z lat 20. XIX w.; mogłoby to świadczyć o trudnych losach tego tłoku pieczętnego już w okresie WMK. Tutaj widok jednej ze wspomnianych pieczęci opłatkowych. | |
Gmina II | ||
Gmina III | ||
Gmina IV | ||
Gmina V | ||
Gmina VI | ||
Gmina VII | ||
Gmina VIII | ||
Gmina IX | ||
Gmina X | ||
Gmina XI |
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. WM 549 In. 38, s. 43; T 18; T 20; T 33; T 38; T 40; T 113; T 283; T 458; T 478; T 479)
NAPISY W OTOKACH PIECZĘCI – KOLEJNO:
WOYT GMI:[NY] I W:[OLNEGO] N:[IEPODLEGŁEGO] I SCI:[ŚLE] N:[EUTRALNEGO] M:[IASTA] KRAK:[OWA] I IE:[GO] OKRĘ:[GU]
WOYT GM.[INY] II. MIASTA W.[OLNEGO] KRAKOWA
WOYT GMINY III WOL:[NEGO] N:[IEPODLEGŁEGO] I S:[CIŚLE] NEUT:[RALNEGO] M:[IASTA] KRAKOW:[A]
WOYT GMI:[NY] IV W:[OLNEGO] N:[IEPODLEGŁEGO] I SCI:[ŚLE] N:[EUTRALNEGO] M:[IASTA] KRAKO:[WA]
I IE:[GO] OKRĘ:[GU]
WOYT GMINY V. W.[OLNEGO] N.[IEPODLEGŁEGO] I SCISLE N.[EUTRALNEGO] M.[IASTA] KRAKOWA I IE.[GO]
OKRĘ.[GU]
WOJYT GMINY VI M:[IASTA] WOL:[NEGO] KRAKOWA
WOYT GMINY VII W.[OLNEGO] N.[EUTRALNEGO] M.[IASTA] KRAK:[OWA] I IE:[GO] OKRĘ:[GU]
WOYT GMINY VIII WOLNEGO M:[IASTA] KRAKOWA
WOYT GMINY IX MIASTA W:[OLNEGO] KRAKOWA
WOYT GMINY X : MIASTA WOLNEGO KRAKOWA
WOYT GMINY XI WOLNEGO MIASTA KRAKOWA
Publikacja dokonanego przez Komisję Organizacyjną Wolnego Miasta Krakowa 9 grudnia 1815 r. zatwierdzenia pochodzącej z tego samego dnia regulacji Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa w przedmiocie podziału kraju Miasta Wolnego Krakowa i Jego Okręgu na gminy miejskie i wiejskie. Podział ten wszedł w życie z dniem 1 sierpnia 1816 r. Wymienione w prawej kolumnie nazwy krakowskich kościołów to miejsca posiedzeń zgromadzeń gminnych złożonych z obywateli-posesjonatów, zwoływanych dla wyboru wójta i przedstawicieli gminy do władz Wolnego Miasta. Natomiast bieżąca działalność wójta gminy prowadzona była z jego kancelarii, każdorazowo lokalizowanej w obiektach miejskich lub najmowanych od prywatnch właścicieli (Biblioteka Jagiellońska, sygn. 16084 I)
Cechy munduru służbowego wójta gminy miejskiej – na podstawie rozporządzenia Senatu z roku 1818 | |
krój | tzw. pruski, przejęty z czasów Księstwa Warszawskiego |
suknia zwierzchnia | surdut jednorzędowy, granatowy |
kamizelka | biała |
spodnie | granatowe lub białe, do trzewików białe krótkie |
wyłogi sukni zwierzchniej | kołnierz i na rękawach amarantowe |
hafty na wyłogach | po obu stronach kołnierza i na wyłogach rękawów gałęzie dębowe złote |
guziki | z herbem miasta, żółte |
kapelusz | tzw. stosowany, to jest bikorn – dwuróg, koloru czarnego |
kapelusz – agrafa | złota |
kapelusz – kokarda | czerwona |
szarfa | biała jedwabna (tzw. kitajka) ze złotą frędzlą |
buty | wysokie, z cholewami, czarne |
szpada | pozłacana na pendencie |
Na podstawie: Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. WMK V-7, s. 111–119
Z Tek Ambrożego Grabowskiego rysunek ołówkiem z 1828 r. Nauczyciel z liceum oraz na podkładzie tego rysunku próba rekonstrukcji munduru urzędniczego wójta gminy miejskiej – podstawowy krój i kolorystyka wszystkich mundurów cywilnych w Wolnym Mieście Krakowie, od mundurów obywateli po mundury senatorskie, były jednolite, różnice uwidaczniały się w szczegółach dodatków i wyróżników, co ukazano tutaj zgodnie z przedstawioną wcześniej regulacją prawną z 1818 r. (rysunek ołówkiem: Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. E 142, k. 319; rekonstrukcja własna, grafika komputerowa Bartosz Marjankowski) Z zachowanych elementów mundurów cywilnych z okresu Wolnego Miasta Krakowa: 1. kapelusz stosowany (bikorn – dwuróg) do munduru radcy Trybunału Rzeczypospolitej Krakowskiej; 2. frak mundurowy radcy Trybunału Rzeczypospolitej Krakowskiej; 3. para butów z cholewami (przed 1831 r.); 4. guziki mundurowe z herbami Wolnego Miasta Krakowa; 5. szpady mundurowe z herbami Wolnego Miasta Krakowa na jelcach rękojeści (Muzeum Narodowe w Krakowie, nr inw. MNK V-193; MNK V-156; MNK V-188/1-2; MNK V-607/1/2/4/5/6/9; MNK V-580; MNK V-1316; reprodukcje wykonane przez Pracownię Fotograficzną MNK)