Wewnętrznego podziału Krakowa na 18 dzielnic miejskich dokonano na podstawie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, dalej przywoływanej pod obowiązującą od 1998 r. nazwą ustawa o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 1875) – zgodnie z zapisem art. 5 ust. 1 tej ustawy: Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne, i dalej w ust. 2: Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały […]. Ustawa ta weszła w życie 27 maja 1990 r. i od tego też momentu dotychczasowe 4 dzielnice utraciły status jednostek podziału zasadniczego – przestały być siedzibą organów władzy i administracji państwowej szczebla podstawowego (zniesione zostały dzielnicowe rady narodowe i naczelnicy dzielnic). Podział ten jednak utrzymywany był nadal jako podział pomocniczy, przejściowy, ze zlokalizowanymi tam delegaturami Urzędu Miasta Krakowa, zapewniającymi ciągłość obsługi mieszkańców w okresie scalania likwidowanych urzędów dzielnicowych z organizmem UMK. Jednocześnie prowadzono prace nad nowym podziałem miasta, odpowiadającym warunkom i potrzebom odrodzonego samorządu miejskiego.
W efekcie tych prac na podstawie przywołanej wyżej ustawy z 1990 r. Rada Miasta Krakowa przyjęła 27 marca 1991 r. uchwałę nr XXI/143/91 w sprawie utworzenia w Mieście Krakowie dzielnic miejskich – w § 1 stanowiła ona: W Mieście Krakowie tworzy się osiemnaście dzielnic miejskich jako jednostki pomocnicze. W załącznikach do uchwały określono wykaz dzielnic, ich numerację oraz zasięg terytorialny. Jednocześnie uchwałą tą zniesiono dotychczasowy podział miasta na 4 dzielnice, obowiązujący od 1 stycznia 1973 r.
Uchwała ta zgodnie z brzmieniem § 3 wchodziła w życie z dniem ogłoszenia przez wywieszenie na tablicach ogłoszeń w Urzędzie Miasta Krakowa i delegaturach urzędu. Data ogłoszenia w tej formie powinna stanowić datę ustania dotychczasowego podziału na 4 dzielnice i jednocześnie nabrania mocy obowiązującej przez podział nowy, na 18 dzielnic. Niestety nie jest ona znana. Zachował się dokument potwierdzający przekazanie 17 kwietnia 1990 r. przez Biuro Rady Miasta UMK 10 egzemplarzy uchwały Wydziałowi Organizacyjnemu UMK (wywieszenie leżało w jego kompetencjach), brak nato miast w dokumentacji załączonej do uchwały i w innych zasobach archiwalnych UMK obowiązkowego, zwrotnego potwierdzenia, że uchwałę ogłoszono (wywieszono), wraz z formalnie potwierdzoną datą tej czynności – niezbędną dla stwierdzenia faktu i terminu wejścia uchwały w życie.
W tej sytuacji nie pozostaje nic innego, jak przyjąć za umowną datę ustania podziału na 4 dzielnice oraz zaistnienia podziału na 18 dzielnic dzień podjęcia uchwały Rady Miasta Krakowa w tym przedmiocie, to jest 27 marca 1990 r. Tak też się to czyni w niniejszym opracowaniu.
