A+ A A-
Tom:
strona:

HONOROWI OBYWATELE KRAKOWA (Z PODGÓRZEM) I LAUREACI MEDALU „CRACOVIAE MERENTI” „W BRĄZIE I MARMURZE” - Lapidarium

Lapidarium

 

Z prawej strony popiersie Jana Matejki, honorowego obywatela Krakowa z 1882 r., znajdujące się na wschodniej elewacji budynku Pałacu Sztuki – Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie; dzieło Antoniego Madeyskiego odsłonięte w 1901 r. Z lewej strony tablica upamiętniająca Jana Matejkę, odsłonięta na budynku Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w 1938 r., w 100. rocznicę urodzin mistrza.

Z lewej medalion z profilem Mikołaja Zyblikiewicza, honorowego obywatela Krakowa z 1881 r., z grobowca-pomnika wystawionego na cmentarzu Rakowickim na koszt miasta Krakowa; dzieło Tadeusza Błotnickiego, po 1887 r.

 

Płyta upamiętniająca twórcę parku w Podgórzu, Wojciecha Bednarskiego, honorowego obywatela Podgórza z roku 1896, od 2015 r. także Krakowa. W inskrypcji zapisano m.in.: TWÓRCY PARKU, DYREKTORA SZKÓŁ LUDOWYCH, / RADNEGO m. PODGÓRZA, ZAŁOŻYCIELA TOWARZYSTW / OBYWATELSKIEJ TROSKI, HONOROWEGO OBYWATELA / MIA- STA PODGÓRZA. / W 100-LECIE OTWARCIA PARKU W 1996 r. / RADA MIASTA KRAKOWA, / TOWARZYTSWO im. W. BEDNARSKIEGO I RODZINA.

Tablica poświęcona Julianowi Dunajewskiemu, honorowemu obywatelowi Krakowa z 1887 r., dłuta Mieszka Tylka, wmurowana w 2007 r. w budynek przy ul. Dunajewskiego. W inskrypcji m.in.:

REKTOR UJ, / POLSKI POSEŁ I CK MINISTER SKARBU / KONSERWATYSTA KRAKOWSKI / WIELKIEMU POLAKOWI / W 100 ROCZNICĘ ŚMIERCI / KRAKOWIANIE.

 

Tablica upamiętniająca Władysława Żeleńskiego, honorowego obywatela Krakowa z 1912 r., wmurowana obok wejścia do budynku Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie przy ul. Jagiellońskiej. W inskrypcji m.in.: NATCHNIONEMU KOMPOZYTOROWI / TWÓRCY I PIERWSZEMU DYREKTOROWI / KONSERWATORIUM / TOWA- RZYSTWA MUZYCZNEGO / HONOROWEMU OBYWATELOWI / MIASTA KRAKOWA / ZASŁUŻONEMU POMNOŻYCIELOWI / WIELKOŚCI SZTUKI OJCZYSTEJ / TĘ TABLICĘ JAKO ZNAK WIE- KUISTEJ PAMIĘCI / POŁOŻYŁ ZARZĄD MIEJSKI R. P. 1938.

Tablica upamiętniająca Karolinę Lanckorońską, laureatkę srebrnego medalu „Cracoviae Merenti” z 1995 r., wmurowana w 2007 r. w 5. rocznicę zgonu w fasadę kamienicy przy ul. Wenecja, gdzie Karolina Lanckorońska mieszkała w czasie okupacji niemieckiej. Z inskrypcji: WIELKA POLSKA PATRIOTKA / ZA UDZIAŁ / W RUCHU OPORU I OPIEKĘ NAD WIĘŹNIAMI / ODZNA- CZONA PRZEZ POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE / KRZYŻEM WALECZNYCH / WIĘZIONA PRZEZ HITLEROWCÓW / W STA- NISŁAWOWIE, LWOWIE, BERLINIE I RAVENSBRÜCK / DOKTOR H.C. UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO / OFIARODAWCZYNI WSPANIAŁYCH DZIEŁ SZTUKI / DLA ZAMKÓW KRÓLEWSKICH W KRAKOWIE I WARSZAWIE.

 

 

 

Tablice z krakowskich domów mieszkalnych upamiętniające:

Czesława Miłosza, honorowego obywatela Krakowa z 1993 r. – z kamienicy przy ul. Bogusławskiego, odsłonięta w 2005 r., dzieło Czesława Dźwigaja;

 

Wisławę Szymborską, honorową obywatelkę Krakowa z 1997 r. – z kamienicy przy ul. Radziwiłłowskiej, odsłonięta w 2017 r.;

 

Jerzego Turowicza, laureata srebrnego medalu „Cracoviae Merenti” w 1995 r. – z kamienicy przy ul. Lenartowicza, odsłonięta w 2012 r.;

 

Jacka Woźniakowskiego, laureata srebrnego medalu „Cracoviae Merenti” w 1995 r. – z kamienicy przy ul. Pijarskiej, odsłonięta w 2013 r.;

 

Zdzisława Żygulskiego jun., laureata brązowego medalu „Cracoviae Merenti” w 2007 r. – z kamienicy przy ul. Dunin-Wąsowicza, odsłonięta w 2017 r.

 

 

Postawiona w roku 2012 w bezpośrednim otoczeniu kościoła Św. Krzyża tablica poświęcona pamięci pięciu zasłużonych dla Krakowa filantropów, z których – wbrew treści tej tablicy – tylko jeden, a to Bror Hansson, otrzymał honorowe obywatelstwo Krakowa (1993 r.), natomiast trzej pozostali zostali laureatami medalu „Cracoviae Merenti”: Zbigniew Chojnacki srebrnego (2000 r.), Tadeusz Piekarz brązowego (2001) i Zdzisław Żelazny także brązowego (2007 r.). W inskrypcji zapisano m.in.: Honorowym Obywatelom / Stołeczno-Królewskiego / Miasta Krakowa, / filantropom, którym życie upłynęło / na służbie bliźnim i rozwijaniu / dzieł charytatywnych, zapisanym / w pamięci mieszkańców Krakowa / i Małopolski, a zwłaszcza osób / niepełnosprawnych / Z wdzięcznością obelisk ten fundują / OBDAROWANI I PRZYJACIELE.

Tablica poświęcona Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu, laureatowi srebrnego medalu „Cracoviae Merenti” z 1997 r. oraz honorowemu obywatelowi Krakowa z 2001 r. – ufundowana przez władze miejskie, odsłonięta w 2017 r. na dawnym pl. Kolejowym, przemianowanym na pl. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

 

 

 

Tablica na budynku dawnego (w latach 1938–1939) konsulatu czechosłowackiego przy ul. Westerplatte (wówczas Potockiego), gdzie po wybuchu wojny działał sztab czechosłowackiej grupy wojskowej pod dowództwem Ludvíka Svobody – był to Legion Czechów i Słowaków wspierający Polaków w kampanii wrześniowej. Tablicę wmurowano 11 czerwca 1969 r., na trzy miesiące przed przyjazdem do Krakowa Ludvíka Svobody, wtedy prezydenta Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej – podczas tego pobytu otrzymał tytuł honorowego obywatela Krakowa (anulowany w 1992 r.).

Umiejscowiona przy Plantach na murze ogrodu Muzeum Archeologicznego tablica upamiętniająca inauguracyjne posiedzenie Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, które miało miejsce 18 grudnia 1978 r. na Wawelu (SKOZK uhonorowany został srebrnym medalem „Cracoviae Merenti” w 2007 r.). Na tablicy cytat z Apelu do Narodu o ratowanie zabytków Krakowa, wystosowanego wtedy przez przewodniczącego Rady Państwa, jednocześnie przewodniczącego SKOZK, Henryka Jabłońskiego (w 1988 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela Krakowa, w 1992 r. anulowany). Tablicy towarzyszą symboliczne „cegiełki” pierwszych ofiarodawców odpowiadających na wspomniany apel, wzorowane na cegiełkach wawelskich. Całość powstała w 1985 r. według koncepcji Czesława Dźwigaja i Jerzego Nowakowskiego.

 

Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności