A+ A A-
Tom:
strona:

Czarna Wieś z Kawiorami

Wieś początkowo królewska, potem miejska krakowska, podległa królewskiemu zarządcy dóbr – włodarzowi. Rozciągnięta od wschodniej strony dzisiejszej alei Adama Mickiewicza (sąsiedztwo Garbar), przez ulice Czarnowiejską i Nawojki, po ulicę Armii Krajowej. Już w 1363 roku Kazimierz Wielki sprzedał Krakowowi prawo sądowe w tej wsi, zachowując sobie własność samego terytorium. By zrównać system prawny wsi z obowiązującym w Krakowie, władca jednocześnie przeniósł mieszkańców Czarnej Wsi na prawo magdeburskie, zgodnie z tradycją pozostawiając własnej jurysdykcji tylko sprawy dotyczące włóczków (flisaków) wiślanych – i to tylko te, które były związane z pracą na wodzie. Krakowska rada miejska poddała z kolei Czarną Wieś sądownictwu jurydyki Garbary, będącej własnością miasta. W kwestiach administracyjnych wieś podlegała radzie miejskiej Krakowa, zachowując jednak odrębności dotyczące dystrybucji podatków, do których monarcha zachował większość praw. W dobie Sejmu Czteroletniego (1788–1792) Czarna Wieś miała status posiadłości królewskiej wielkorządowej. Nie było w niej chłopów poddanych, ludność stanowili ogrodnicy i rzemieślnicy. Nieznana bliżej część Czarnej Wsi należała do konwentu Norbertanek na Zwierzyń-cu, czego ślady zachowały się w spisach poborowych z 1581 roku i na mapie własności gruntów w województwie krakowskim z czasów Sejmu Czteroletniego. Kawiory były przysiółkiem Czarnej Wsi, gdzie w XV wieku znajdowały się ogrody należące do biskupa i kapituły krakowskiej. W XVIII wieku na Kawiorach miało swój folwark miasto Kraków. Ustawą Sejmu Czteroletniego od 1791 roku Czarna Wieś znalazła się w granicach Krakowa, w jego Cyrkule III Garbarskim i w odróżnieniu od innych wsi przyłączonych wówczas do Krakowa w granicach tych pozostała do roku 1853. Od roku 1867 działała jako gmina z autonomicznym samorządem. Według spisów w 1902 roku było tam dziewięćdziesiąt siedem domów mieszkalnych, dwanaście zabudowań gospodarczych, dwie piekarnie, trzy stolarnie i szkoła; obszar gminy zamieszkiwało około trzech tysięcy osób. Czarna Wieś wraz z Kawiorami pod wspólną nazwą Czarna Wieś znalazła się w 1910 roku w granicach Wielkiego Krakowa, w jego administracyjnym obwodzie IV, stając się XIV dzielnicą katastralną miasta.

Metalowy tłok pieczętny używany przez gminę w okresie autonomicznym – lustrzane odbicie
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. T 282)
Metalowy tłok pieczętny używany przez gminę w okresie autonomicznym – lustrzane odbicie (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. T 282)
Dokument wydany w 1363 roku w Krakowie przez Kazimierza Wielkiego, mocą którego król między innymi sprzedaje mieszczanom
krakowskim wsie: Czarną Wieś, Czarną Ulicę i Podbrzezie, poddając ich mieszkańców sądownictwu rajców i wójta krakowskiego
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. perg. 43)
Dokument wydany w 1363 roku w Krakowie przez Kazimierza Wielkiego, mocą którego król między innymi sprzedaje mieszczanom krakowskim wsie: Czarną Wieś, Czarną Ulicę i Podbrzezie, poddając ich mieszkańców sądownictwu rajców i wójta krakowskiego (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. perg. 43)
Dokument wydany w 1554 roku w Krakowie, mocą którego krakowscy rajcy Stanisław Straus i Erazm Czeczotka jako lonerowie odpowiedzialni
za mienie miejskie sprzedają Stanisławowi Dudkowi pusty plac leżący poza bramą Szewską, na Kawiorach, w miejscu dawnego
cmentarza żydowskiego, a należący do miasta Krakowa (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. perg. 594)
Dokument wydany w 1554 roku w Krakowie, mocą którego krakowscy rajcy Stanisław Straus i Erazm Czeczotka jako lonerowie odpowiedzialni za mienie miejskie sprzedają Stanisławowi Dudkowi pusty plac leżący poza bramą Szewską, na Kawiorach, w miejscu dawnego cmentarza żydowskiego, a należący do miasta Krakowa (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. perg. 594)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności