A+ A A-
Tom:
strona:

Stefan Wolas

prezydent 14 czerwca 1945 - 6 października 1947

Technik drukarski, związkowiec. Urodzony w 1897 roku w Krakowie w rodzinie robotniczej. Przed I wojną światową pracował jako składacz ręczny w Drukarni Związkowej. Powołany do armii austriackiej w 1916 roku dostał się do rosyjskiej niewoli. Do roku 1922 przebywał w Rosji, gdzie przeżył rewolucje lutową i październikową. Po powrocie do Krakowa pracował w drukarniach, w tym Anczyca i uniwersyteckiej, angażując się w działalność związkową. Kilkakrotnie aresztowany za organizowanie strajków. W 1922 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (od 1925 roku Komunistyczna Partia Polski), w 1926 roku współzakładał w Krakowie Polską Partię Ludową-Lewica, zostając sekretarzem jej komitetu miejskiego. W 1939 roku wziął udział w kampanii wrześniowej, ranny trafił do niewoli i jako jeniec wojenny został skierowany na roboty przymusowe do Turyngii, skąd wrócił do Krakowa z końcem 1940 roku. W roku 1942 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. W połowie 1944 roku wszedł w skład konspiracyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN). Po okupacji już 19 stycznia 1945 roku decyzją WRN został tymczasowym komendantem organizowanej w mieście Milicji Obywatelskiej, w lutym tego roku został wiceprezydentem miasta, w czerwcu 1945 roku objął urząd prezydenta. Sprawował go w czasie szczególnych napięć społecznych i politycznych (pogrom Żydów na Kazimierzu w sierpniu 1945 roku, krwawe obchody 3 maja 1946 roku, przegrane przez władzę czerwcowe referendum tego roku). Priorytetem było uruchomienie zakładów pracy, instytucji i urzędów, zorganizowanie systemu aprowizacyjnego oraz odbudowa zniszczonych obiektów komunalnych (przede wszystkim mostów). Za jego kadencji podjęto próbę opracowania planu urbanistycznego opartego o przedwojenny plan inwestycyjny (tak zwany plan Dziewońskiego) – powstała koncepcja rozwoju Krakowa jako makroregionalnego centrum administracyjno-kulturowego. Jednak pod koniec kadencji rozpoczęto prace nad nową strategią rozwoju miasta – 17 maja 1947 roku Prezydium Rządu powołało Komisję ds. budowy Nowej Huty. Stefan Wolas zrezygnował z prezydentury w październiku 1947 roku ze względu na zły stan zdrowia. Po chorobie w 1948 roku opuścił Kraków, został dyrektorem Państwowych Zakładów Poligraficznych w Szczecinie, następnie pracował jako korektor w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP. Zmarł 14 lutego 1976 roku w Warszawie, pochowano go na cmentarzu Powązkowskim.

Portret Stefana Wolasa pędzla Kazimierza Poczmańskiego, 1970 rok (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, sygn. 3296/III)
Portret Stefana Wolasa pędzla Kazimierza Poczmańskiego, 1970 rok (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, sygn. 3296/III)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności