A+ A A-
Tom:
strona:

Soboniowice

Zobacz również

Dawna wieś po prawej stronie Wisły, obecnie w południowej części miasta Krakowa, około  10 km od jego centrum, przy starym trakcie solnym z Wieliczki na Śląsk (dzisiejsze  ulice Kuryłowicza, Krzemieniecka i Matematyków Krakowskich), sąsiadująca z  Rajskiem  i Kosocicami oraz z leżącymi do dziś poza granicą Krakowa Grabówkami i Golkowicami.

  Początkowo istniały tam dwie wsie: w części północnej Strzałkowice i w części południowej  Soboniowice. Ślad okresowej odrębności ustrojowej Strzałkowic odnotowano  w 1810 roku, w okresie Księstwa Warszawskiego; wieś ta stała się przysiółkiem Soboniowic  (ostatecznie wchłoniętym przez dominującą wieś). Jako przysiółek Soboniowic ukształtowała  się także osada Kopanina.

  W najstarszej znanej wzmiance, pochodzącej z 1568 roku, nazwa wsi odnotowana  w brzmieniu Szoboniowicze, w innej zapisce, z tegoż roku: Soboniowice. Nazwa wsi wywodzi  się od nazwy osobowej „Soboń” (Strzałkowice od nazwy osobowej „Strzałka”).

  Wieś podległa parafii pw. św. Marii Magdaleny w Kosocicach.

  Nieznane są początki lokacyjne wsi Soboniowice, której dawne centrum umiejscowione  było w rejonie dzisiejszej ulicy Malinowskiego, oraz wsi Strzałkowice, z dawnym centrum  w rejonie dzisiejszej ulicy Drużbackiej. Prawdopodobnie w XVIII wieku na terenie Soboniowic  powstał zespół dworski zlokalizowany w rejonie rozwidlenia dzisiejszych ulic Drużbackiej  i Chanieckiej. W XIX wieku odnotowywano nazwy pól i rejonów wsi: Łysa Góra, Zagumne,  Lony, Gacki, Obrytki.

  Historycznie wsie te były własnością szlachecką. W XVII wieku udziały w nich posiadali  Michałowscy, w Soboniowicach także Lenczowscy, później Jankowscy. Cząstkową własność  w Strzałkowicach utrzymywali wicekustosze kapituły krakowskiej.

  Przed rozbiorami gromada Soboniowice należała do powiatu szczyrzyckiego, po roku 1772  znalazła się jako gmina w austriackim cyrkule wielickim, od 1782 roku w cyrkule bocheńskim.  Od 1815 roku jako gromada (od 1856 roku gmina) nadal w cyrkule bocheńskim. W  czasach  autonomii galicyjskiej, od 1866 roku, wieś miała status gminy jednostkowej, należała do powiatu  wielickiego, od 1896 roku do powiatu podgórskiego – stan ten przetrwał do czasów   II Rzeczypospolitej, do roku 1923, kiedy to Soboniowice objęte zostały powiatem   krakowskim.  W 1934 roku wieś przemianowano na gromadę i włączono do wielowioskowej gminy  zbiorczej  Piaski Wielkie. Przynależność ta uległa zmianie w 1941 roku – gromada Soboniowice weszła  w skład gminy zbiorczej Swoszowice. W wyniku reformy likwidującej dotychczasowe  gminy  i gromady od roku 1954 Soboniowice objęto wielowioskową gromadą Rajsko, nadając  im status  wsi (od 1958 roku stanowiącej sołectwo) – co obowiązywało do 1972 roku.

  W roku 1973 wieś Soboniowice wyłączona została ze struktury ustrojowej powiatu krakowskiego  i włączona do granic miasta Krakowa, do dzielnicy administracyjnej Podgórze.

  Obecnie tereny tej dawnej wsi stanowią część dzielnicy samorządowej X Swoszowice.

 

Ze Słownika geograficznego z lat 1880–1902:

Soboniowice z Strzałkowicami, wieś, u źródłowisk Wilgi, przy drodze z Wieliczki (o 6 km)  do Swoszowic, w okolicy pagórkowatej. Ma 57 domów, jest 149 mieszkańców, we dworze  31 mieszkańców. W 1581 roku dzieliła się na kilka części: Czarnockiego, Soboniewskiego,  Krzysztofa Czarnockiego i kustosza krakowskiego.  Strzałkowice, część gminy Soboniowice, składa się z 33 domów i 188 mieszkańców. Mały  dopływ Wilgi z prawego brzegu oddziela ją od Soboniowic. Za Długosza miał w tej wiosce  część Burkarth, łan jeden kapituła krakowska.

(1924)
Odciski pieczęci urzędowych Soboniowic
z lat 1924 i 1946
(Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. PUZKr 57, nlb.; sygn. UW II 392, s. 287)
(1924) Odciski pieczęci urzędowych Soboniowic z lat 1924 i 1946 (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. PUZKr 57, nlb.; sygn. UW II 392, s. 287)
(1946)
Odciski pieczęci urzędowych Soboniowic
z lat 1924 i 1946
(Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. PUZKr 57, nlb.; sygn. UW II 392, s. 287)
(1946) Odciski pieczęci urzędowych Soboniowic z lat 1924 i 1946 (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. PUZKr 57, nlb.; sygn. UW II 392, s. 287)
Dokument wystawiony w 1568 roku w miejscu granicznym, mocą którego podkomorzy krakowski Stanisław Czikowski przeprowadził
rozgraniczenie pomiędzy wsiami: Gołkowice (Golikowice) – należące do Stanisława Zabawskiego, Strzałkowice – należące do Mikołaja,
Sebastiana i Krzysztofa Czarnockich oraz Jakuba Dembińskiego i jego synów i córek: Sebastiana, Wacława, Piotra, Stanisława, Anny i Zofii,
oraz Soboniowice – należące do wspomnianych Czarnockich i Jana Soboniowskiego – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Soboniowice”
(Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. perg. BO nr 519)
Dokument wystawiony w 1568 roku w miejscu granicznym, mocą którego podkomorzy krakowski Stanisław Czikowski przeprowadził rozgraniczenie pomiędzy wsiami: Gołkowice (Golikowice) – należące do Stanisława Zabawskiego, Strzałkowice – należące do Mikołaja, Sebastiana i Krzysztofa Czarnockich oraz Jakuba Dembińskiego i jego synów i córek: Sebastiana, Wacława, Piotra, Stanisława, Anny i Zofii, oraz Soboniowice – należące do wspomnianych Czarnockich i Jana Soboniowskiego – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Soboniowice” (Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. perg. BO nr 519)
Z dokumentacji Biura Rozwoju Krakowa dotyczący wsi Soboniowice fragment sporządzonej w 1968 roku
Inwentaryzacji bezpośredniej użytkowania terenu i budynków dla Gromady Rajsko
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1405/2330)
Z dokumentacji Biura Rozwoju Krakowa dotyczący wsi Soboniowice fragment sporządzonej w 1968 roku Inwentaryzacji bezpośredniej użytkowania terenu i budynków dla Gromady Rajsko (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1405/2330)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności