A+ A A-
Tom:
strona:

Kontekst historyczny

Nowy podział administracyjny Krakowa – na 4 cyrkuły – był konsekwencją i tylko elementem zasadniczych zmian ustrojowych o charakterze ogólnopaństwowym wprowadzonych postanowieniami Sejmu Czteroletniego obradującego w latach 1788–1792 – w warunkach postępującego upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od roku 1768 stanowiącej protektorat Imperium Rosyjskiego i doświadczonej już pierwszym rozbiorem dokonanym w 1772 r. Uchwalona 3 maja 1791 r. konstytucja zmieniała ustrój Rzeczypospolitej z państwa o charakterze monarchii parlamentarnej (opartej na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej, w której „król panuje, ale nie rządzi”) na państwo stanowiące monarchię konstytucyjną (z konstytucyjnie określonymi regułami współdziałania króla z parlamentem w stanowieniu ustaw oraz konstytucyjnymi prerogatywami panującego we władzy wykonawczej). Nowy ustrój zawierał w sobie m.in. rozdział władz na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą oraz zrównanie mieszczan ze szlachtą i zmianę pozycji miast Rzeczypospolitej. W tym ostatnim zakresie przełom ustrojowy oznaczał dla Krakowa odejście od kilkusetletniego rządzenia się prawem magdeburskim i wejście w reguły dyktowane nowoczesną myślą polityczną oświecenia.

Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności