Laska przewodniczącego rady miejskiej

To stosunkowo młode insygnium, które pojawiło się dopiero w roku 1928 wraz z odremontowaną i wyposażoną od nowa po wielkim pożarze salą obrad rady miejskiej (geneza laski sięga staropolskich tradycji marszałków wielkich koronnych, sejmowych, sejmikowych i trybunalskich). To właśnie uderzeniem laski w podest przewodniczący otwiera posiedzenia rady miasta. Z czasów poprzedzających rok 1928 znane jest używanie laski w czasach Wolnego Miasta Krakowa.

Przejdz do Aneksu

Laska marszałka Zgromadzenia Reprezentantów Wolnego Miasta Krakowa (1816-1844)

(388) Namalowany w 1848 r. obraz olejny pędzla Maksymiliana Cerchy Nadanie konstytucji Wolnemu Miastu Krakowowi (obraz ten przypisywany jest również Józefowi Brodowskiemu). Przedstawiono posiedzenie Zgromadzenia Reprezentantów Wolnego Miasta Krakowa (ówczesnego odpowiednika rady miejskiej) 11 września 1818 r. w sali Collegium Nowodworskiego przy ul. św. Anny 12. Po prawej stronie pod ścianą, na której wiszą portrety monarchów państw opiekuńczych, stoją rezydenci tych mocarstw: Ignacy Miączyński – Rosji, Ernst Reibnitz – Prus oraz Józef Sweerts-Spork – Austrii. Wręczaną konstytucję przyjmuje prezes Senatu Rządzącego Stanisław Wodzicki. Przy nim stoi marszałek Zgromadzenia Reprezentantów Wincenty Łańcucki, scholastyk katedralny, archiprezbiter, senator, dzierżący w prawej dłoni laskę marszałkowską. Czas, miejsce i postaci są prawdziwe, jednak samo zdarzenie w postaci wręczenia konstytucji jest przedstawione symboliczne, bowiem przekazanie to w rzeczywistości miało tryb nie ceremonialny, lecz roboczy. Dzień wcześniej nastąpił wybór marszałka Zgromadzenia – wybrany wówczas Wincenty Łańcucki otrzymał z rąk przedstawiciela Senatu Rządzącego Feliksa Grodzickiego laskę marszałkowską i odpowiedział: wezwany rozkazem waszym wziąłem laskę z Rąk Twoich Szanowny Kollego. JW. Senatorze Grodzicki, wziąłem jako znak pierwszeństwa w Gronie Osób tylu Zasługami okrytych i tego miejsca ze wszech miar godnych („Gazeta Krakowska” 1818, nr 73, s. 863) (MUJ, nr inw. 1773)

Powiększenie fragmentu il. 388

Laska prezydialna przewodniczącego rady (od 1928)

(389–390) Laska prezydialna przewodniczącego Rady Miejskiej wykonana w 1928 r. wraz z nowym wyposażeniem sali Obrad w Pałacu Wielopolskich.
Dzieło z pracowni Stefana Iglickiego, mistrza tapicerskiego, radnego w latach 1908–1914, twórcy podium prezydialnego w sali Obrad. Laska drewniana,
z mosiężną głowicą, o całkowitej długości 180 cm. Głowica w kształcie herbu Krakowa, poniżej gotycka korona z liliami. Służy głównie
do otwierania i zamykania uroczystych sesji (z zasobów UMK)

(391) W związku z obchodami jubileuszu 750-lecia Wielkiej Lokacji Krakowa w 2007 r. z inicjatywy Rady Miasta Krakowa sporządzono miniaturową kopię insygnium przewodniczącego wraz z ozdobnym etui i plakietą, na której znajduje się m.in. napis: Insygnium to używane jest podczas uroczystych sesji Rady Miasta Krakowa. Przewodniczący wówczas otwiera i zamyka obrady stukając trzykrotnie laską w podłogę. (oryginał laski znajduje się na Sali Obrad im. Stanisława Wyspiańskiego w Pałacu Wielopolskich pl. Wszystkich Świętych 3–4 w Krakowie). Prezentowana kopia to egzemplarz spoczywający w Muzeum Krakowa, dalsze kopie pozostają w dyspozycji przewodniczącego Rady (MK, nr inw. MHK 121/X/1 i 2)

Laska w czasie sesji rady miejskiej

(392) Radna seniorka Rady Miasta VIII kadencji Teodozja Maliszewska 21 listopada 2018 r. trzykrotnym uderzeniem laski w prezydialny podest otwiera pierwsze posiedzenie Rady tejże kadencji – zgodnie z tradycją sięgającą czasów staropolskich najstarszy wiekiem radny ma pewne prerogatywy, w tym przypadku dotyczące otwarcia i poprowadzenia obrad do wyboru przewodniczącego Rady nowej kadencji (z zasobów UMK)

(393) Po ukonstytuowaniu się Rady Miasta VIII kadencji insygnium przejął władzę nowo wybrany przewodniczący Dominik Jaśkowiec – tu otwiera 5 czerwca 2019 r. uroczystą sesję Rady z okazji Święta Miasta Krakowa (w kolejną rocznicę Wielkiej Lokacji Krakowa dokonanej 5 czerwca 1257 r.) oraz wręczenia dyplomu honorowego obywatela Miasta Krakowa prof. Antoniemu Dziatkowiakowi (z zasobów UMK)