Herb

(035–036) Z druków akcydensowych Urzędu Miasta Krakowa wydanych w 1974 r.: z lewej strony herb miasta z prezydenckiego druku urzędowego,
z prawej strony herb miasta z prezydenckiego dyplomu Nagród Miasta Krakowa – na urzędowym papierze herb bez krzyżyka u szczytu korony,
na druku okolicznościowym herb z krzyżykiem w tym miejscu (z zasobów UMK)

(039) Uproszczone warianty herbu miasta wprowadzone w życie zarządzeniem Prezydenta Miasta z 2017 r. regulującym System Identyfikacji Wizualnej
Miasta Krakowa – ta uproszczona postać przeznaczona jest do wykorzystywania w komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej Urzędu Miasta Krakowa
oraz na różnych polach działalności promocyjnej Urzędu Miasta Krakowa. Kolejno od lewej strony u góry: wersja podstawowa i wersja podstawowa złota,
oraz u dołu: wersja jednobarwna i wersja konturowa (z zasobów UMK)

(044–045) Herb miasta według obowiązującego wzoru na urzędowej tablicy obok głównego wejścia do Pałacu Wielopolskich – siedziby władz Krakowa. Widniejąca na górze tablica z godłem państwowym w postaci Orła Białego wiąże się z wykonywaniem przez samorząd miejski zadań zleconych przez administrację państwową (z zasobów UMK)

(450–451) Rok 1513 – drzeworyty na stronach tytułowej oraz końcowej dzieła Johannisa de Sacro Bosco Algorithmus, wydanego w krakowskiej oficynie Floriana Unglera (BK, sygn. Cim.Qu. 2106)

(478–480) XIV/XVI w. – gotycki portal z herbem Krakowa; na powiększeniach stan dzisiejszy oraz stan na zdjęciu z końca XIX w. (z zasobów UMK oraz ANK, sygn.29/670/9514)

(481–482) XIX/XX w. – herb Krakowa, któremu towarzyszą Orzeł Królestwa Polskiego i litewska Pogoń, z wnętrza Barbakanu, ze ściany wybudowanej w 1841 r. (w miejsce wyburzonej szyi łączącej budowlę z Bramą Floriańską); rysunek herbu wskazuje, że godło to wykonano jednak już po upadku Rzeczypospolitej Krakowskiej (z zasobów UMK)

(483–484) Przed rokiem 1854 – herb Krakowa w portalu pałacu Samuela Maciejowskiego przy ul. Kanoniczej 1, dawnej siedziby Inkwizytoriatu Sądowego Wolnego Miasta Krakowa (z zasobów UMK)

(485–486) Rok 1877 – zwieńczony herbem miasta portal Pałacu Wielopolskich przy pl. Wszystkich Świętych 3–4, siedziby krakowskich władz samorządowych(z zasobów UMK)

(487–488) Rok 1878 – budynek dawnej szkoły miejskiej przy pl. Matejki 11; do 2016 r. siedziba szkoły, aktualnie adaptowany do nowej funkcji (z zasobów UMK)

(489–490) Rok 1878 – budynek dawnej żeńskiej szkoły miejskiej przy ul. Bernardyńskiej 7; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(491–492) Rok 1879 – wschodnia fasada Sukiennic po przebudowie w latach 1875–1979 prowadzonej według projektu Tomasza Prylińskiego; herb miasta nad balkonowym oknem (z zasobów UMK)

(493–494) Rok 1879 – budynek przy ul. Westerplatte 19 według projektu Macieja Moraczewskiego – strażnica pożarowa dla dawnej miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej, obecnie nadal służy strażakom (z zasobów UMK)

(495–496) Rok 1880 – budynek Szkoły Sztuk Pięknych, następnie Akademii Sztuk Pięknych przy pl. Matejki 13, na rogu z ul. Basztową, według projektu Macieja Moraczewskiego; herb miasta na szczycie portalu (z zasobów UMK)

(497–498) Rok 1881 – budynek dawnej żeńskiej szkoły miejskiej przy ul. św. Marka 34; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(499–500) Rok 1881 – budynek dawnej szkoły męskiej wydziałowej przy ul. Smoleńsk 7;dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(501–502) Rok 1883 – wmurowana w fasadę kościoła Mariackiego w 200-lecie odsieczy wiedeńskiej odlana w brązie tablica z postacią Jana III Sobieskiego; u dołu obramowania herb Krakowa (z zasobów UMK)

(503–504) Rok 1888 – budynek dawnej szkoły miejskiej przy ul. Miodowej 36 według projektu Stefana Żołdaniego; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(505–506) Rok 1889 – herb na balustradzie południowej ściany Bramy Floriańskiej, zamieszczony tu po jej remoncie sfinansowanym przez Władysława Czartoryskiego, ukończonym w 1889 r. (z zasobów UMK)

(507–508) Rok 1890 – główna fasada budynku Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przy ul. Piłsudskiego 27, budynek wykończony w 1895 r. według projektu Teodora Talowskiego; nadal siedziba krakowskiego „Sokoła” (z zasobów UMK)

(509–510) Rok 1892 – budynek dawnej szkoły miejskiej przy ul. Studenckiej 13 według projektu Stefana Żołdaniego; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(511–512) Rok 1892 – budynek dawnej męskiej szkoły miejskiej przy ul. Dietla 70 według projektu Stefana Żołdaniego; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(513–514) Rok 1895 – boczna, wschodnia fasada budynku Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przy ul. Piłsudskiego 27, budynek wykończony w 1895 r. według projektu Teodora Talowskiego; nadal siedziba krakowskiego „Sokoła” (z zasobów UMK)

(515–516) Rok 1896 – zabytkowe ogrodzenie kościoła św. Krzyża przy pl. św. Ducha, u wylotu ul. św. Krzyża; na jego kolumnie herb Krakowa; całość po zakończonej w 1896 r. renowacji obiektów kościelnych prowadzonej pod kierunkiem Tadeusza Stryjeńskiego i Zygmunta Hendla (z zasobów UMK)

(517–518) Rok 1896 – dach nad prezbiterium kościoła św. Krzyża, na szczycie dachu zwieńczenie w postaci herbu Krakowa z datą upamiętniającą zakończenie renowacji prowadzonej pod kierunkiem Tadeusza Stryjeńskiego i Zygmunta Hendla (z zasobów UMK)

(519–520) Rok 1900 – fronton kompleksu obiektów Wodociągów Miejskich – zespołu „Bielany” przy ul. Księcia Józefa 299; obecnie siedziba Zakładu Uzdatniania Wody Bielany (z zasobów UMK)

(521–522) Rok 1900 – dawny Zbiornik Główny Miejskiego Wodociągu według projektu Karola Knausa, aktualnie budynek komory zasuw stopnia „Kościuszko” Wodociągów Miejskich (z zasobów UMK)

(523–524) Rok 1903 – budynek dawnej wydziałowej szkoły żeńskiej przy Rynku Kleparskim 18 projektu Jana Zawiejskiego; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(525–526) Rok 1904 – budynek dawnej szkoły miejskiej przy ul. Topolowej 22, dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(527–528) Rok 1904 – budynek dawnej szkoły miejskiej przy ul. Lubomirskiego 21 według projektu Jana Zawiejskiego; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(529–530) Rok 1905 – budynek dawnej Elektrowni Miejskiej według projektu Jana Rzymkowskiego, obecnie częściowo nadal w użytkowaniu spółki energetycznej, częściowo już w funkcji muzealnej. Uwaga: aktualny kształt herbu może pochodzić z roku 1985, w którym zamknięto elektrownię(z zasobów UMK)

(533–534) Rok 1906 – elewacja od strony ul. Straszewskiego budynku dawnej Szkoły Handlowej przy ul. Kapucyńskiej 2, u zbiegu z ul. Straszewskiego, według projektu Jana
Zawiejskiego; dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(537–538) Rok 1907 – budynek dawnej szkoły miejskiej przy ul. Loretańskiej 16–20;dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(539–540) Rok 1911 – dobudowane z początkiem XX w. od strony ul. Poselskiej skrzydło Pałacu Wielopolskich, siedziby władz miasta; na elewacji podokapowy fryz z herbami Krakowa i gmin przyłączonych do miasta w ramach Wielkiego Krakowa (z zasobów UMK)

(541–542) Rok 1911 – budynek dawnej Szkoły Miejskiej św. Floriana przy ul. Szlak 5;
dziś również funkcjonuje tu szkoła (z zasobów UMK)

(543–544) Rok 1914 – budynek siedziby dawnego Muzeum Techniczno-Przemysłowego według projektu Franciszka Mączyńskiego i Tadeusza Stryjeńskiego, z fasadą Józefa Czajkowskiego; aktualnie w gestii Akademii Sztuk Pięknych (z zasobów UMK)

(545–546) Rok 1925 – budynek dawnego oddziału Banku Polskiego, a następnie Banku Emisyjnego Generalnego Gubernatorstwa, natomiast od zakończenia okupacji Narodowego Banku Polskiego; budowę gmachu kończył Teodor Hoffmann; herb miasta na bramie wejściowej (z zasobów UMK)

(547–548) Lata 50. XX w. – dziedziniec Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego, herb Krakowa (w jego sąsiedztwie herby Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły) będący rekonstrukcją umieszczoną tam w ramach prowadzonych przez Karola Estreichera prac renowacyjnych całego obiektu (z zasobów UMK)

(549–550) Pierwsza dekada XXI w. – brama wejściowa do Ogrodu Profesorskiego przy ul. Jagiellońskiej,widok od strony Ogrodu;  zarówno brama, jak i jej zdobienia to wynik rekonstrukcji zakończonejw 2010 r. (z zasobów UMK)

(553–554) Rok 1899 – herb na pomniku Mikołaja Kopernika według projektu Cypriana Godebskiego, pierwotnie usytuowanym na dziedzińcu Collegium Maius, w 1953 r. przeniesionym na Planty przed Collegium Witkowskiego (z zasobów UMK)

(551–552) Rok 1887 – herb na pomniku Mikołaja Zyblikiewicza autorstwa Walerego Gadomskiego usytuowanym na pl. Wszystkich Świętych, usuniętym w 1954 r., ponownie odsłoniętym w pierwotnej postaciw roku 1985 (z zasobów UMK)

(555–556) Rok 1918 – herb na pomniku Juliusza Lea na cmentarzu Rakowickim; tam także herby gmin przyłączonych do miasta w ramach Wielkiego Krakowa (z zasobów UMK)

(557–558) Rok 2018 – herb na pomniku Juliusza Lea autorstwa Karola Badyny i Łukasza Podczaszego,usytuowanym nad Wisłą u zbiegu ulic Nadwiślańskieji Józefińskiej, nieopodal kładki o. Bernatka(z zasobów UMK)

(559–560) Lata 2006 i 2007 – herby miasta na odsłoniętej w 2006 r. na murze Ratusza tablicy upamiętniającej papieża Jana Pawła II oraz wmurowanej przy ul. Wenecja 1 w 2007 r. tablicy poświęconej Karolinie Lanckorońskiej (z zasobów UMK)

(561–562) Rok 2012 – płyta z herbem Krakowa umieszczona na kamienicy „Pod Gruszką” przy ul. Szczepańskiej 1, upamiętniająca Jana i Jerzego Turzonów, rajców i burmistrzów krakowskich z przełomu wieków XV i XVI (z zasobów UMK)

(563–564) Lata 50. XX w. – kamienna fontanna na dziedzińcu Collegium Maius ozdobiona herbami Krakowa na kartuszach, postawiona w miejscu po pomniku Mikołaja Kopernika – zob. il. 567–568 (z zasobów UMK)

(565–566) Rok 2012 – jedna z dwunastu metalowych makiet z rekonstrukcjami zabytków, przystosowanych do odbioru także przez osoby niewidome; na zdjęciu ozdobiona herbem makieta z Barbakanem i fragmentem murów miejskich usytuowana koło Bramy Floriańskiej (z zasobów UMK)

(567–570) Rok 1895 – herby Krakowa w hali Sukiennic w ramach galerii herbów miast polskich namalowanej przez Tadeusza Gadomskiego według założenia Adama Chmiela (z zasobów UMK)

(580–581) XIX/XX w. – fotel prezydencki przypisywany, bez dowodów, prezydentowi
Józefowi Dietlowi i wyposażeniu Magistratu z 1867 r. W dokumentacji pojawia się dopiero w latach 20. XX w. Góra oparcia ozdobiona herbem miasta, odpiłowanym w latach powojennych, zrekonstruowanym w 2009 r. przez rzeźbiarza Bogumiła Płatka. Zdobi gabinet przewodniczącego Rady Miasta Krakowa (z zasobów UMK)

(585–587) Rok 1889 – herby miasta w wystroju pomieszczeń dawnego Kasyna Oficerskiego (cały budynek według projektu Tomasza Prylińskiego), obecnie Klubu 6 Brygady Powietrznodesantowej – Wojskowego Ośrodka Kultury przy ul. Zyblikiewicza 1 (udostępnione przez Klub)

(588–589) Około roku 1388 – relief z herbem Krakowa na kloszu dzwonu Tenebrat z niższej wieży Bazyliki Mariackiej – najstarsze przedstawienie krakowskiego herbu – zob. il. 003 (udostępnione przez Bazylikę Mariacką)

(590–591) Rok 1438 – relief z herbem Krakowa na kloszu dzwonu Półzygmunt z niższej wieży Bazyliki Mariackiej – zob. il. 004 (udostępnione przez Bazylikę Mariacką)

(592–593) Rok 2019 – relief z  herbem Krakowa na kloszu dzwonu Józef z Nazaretu z niższej wieży Bazyliki Mariackiej, ufundowanego na 700-lecie konsekracji kościoła Mariackiego, przypadające w roku 2020 (udostępnione przez Bazylikę Mariacką)

(601–602) Pierwsza połowa XVIII w. – relikwiarz św. Jana Nepomucena w kształcie herbu Krakowa, znajdujący się w kościele św. Wojciecha w Krakowie.
Srebrny, częściowo złocony, z napisem: ORBIS AMOR NOSTRA MVLTVM DILECTVS AB VRBE CONDITOR IN FVNDO PECTORIS
ECCE (wielce ukochany na świecie umiłowany przez nasze miasto oto ukryty został w głębi serca). Na stopie wyryta informacja o renowacji tego
relikwiarza przez złotnika Artura Rusińskiego w 1830 r. (udostępnione przez Rektorat św. Wojciecha Biskupa i Męczennika)

(603–604) Rok 1824 – herb Krakowa w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie,nad nagrobkiem Stanisława Mieroszewskiego(udostępnione przez Parafię Wszystkich Świętych)

(605–606) Rok 1897 – herb Krakowa w kościele św. Krzyża w Krakowie, nad wejściem do zakrystii (udostępnione przez Parafię św. Krzyża)

(607–608) Rok 1593 – drzwi do Izby Pańskiej dawnego ratusza krakowskiego, od drugiej połowy XIX w. w zbiorach uniwersyteckich; u zwieńczenia inkrustowany herb miasta (MUJ, nr inw. 4235/IV)

(611–612) Rok 1945 – Kraków w 1650, namalowany w 1945 r. temperą na desce przez Helmutha Heinsohna widok Krakowa oparty na panoramie
z 1619 r. wykonanej przez Mattheusa Meriana, obok powiększenie herbu Krakowa (MUJ, nr inw. 1777)

(615–618) Rok 1900 – okładzina adresu gratulacyjnego skierowanego przez Radę Miejską w Krakowie do Uniwersytetu Jagiellońskiego z okazji
jubileuszu 500-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej (AUJ, sygn. S II 954/157)

(620–621) Rok 1900 – awers i rewers srebrnego medalu jubileuszowego 500-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej (MNK, nr inw. VII-MdP-72)

(622–623) Lata 1564/1565 – srebrny kur, dar Rady Miejskiej Krakowa dla ówczesnej Szkoły Strzeleckiej, późniejszego Bractwa Kurkowego; uwagę
zwraca obroża na szyi kura z zawieszką w formie tarczy, na której przedstawiono herb Krakowa (MK, nr inw. MHK 191/BrK)

(627–628) Rok 1893 – puchar szklany, dar Alberta Kralika von Meyrswaldem dla krakowskiego Towarzystwa Strzeleckiego (MK, nr inw. MHK 180/BrK)

(629–630) Rok 1919 – dyplom nadania godności członka honorowego Bractwa Kurkowego gen. Józefowi Hallerowi; dyplom dla „honorowego brata” wykonał Henryk Uziembło (MK, nr inw. MHK Bibl. R 895)

(631–632) Szopka krakowska autorstwa Zbigniewa Gillerta, zwycięzcy konkursu szopkarskiego w 2016 r.; na powiększonym fragmencie herb Krakowa z centralnie usytuowanej bramy szopki (MK, dep. autora dzieła)

(636–637) Rok 1968 – sztandar Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej z godłem w postaci kogi, na której z kolei umieszczony jest herb Krakowa, widoczny na powiększeniu (udostępnione przez KKK)

(638–639) Rok 1936 – historyczny sztandar Sekcji Chrześcijańskich Restauratorów Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej wraz z powiększeniem
fragmentu godła, na którym widoczny herb Krakowa (MK, nr inw. 1170/Dep.)

(640–641) Rok 1996 – sztandar Branży Gastronomicznej Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej (udostępnione przez KKK)

(642–643) Rok 1997 – sztandar Branży Usług Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej (udostępnione przez KKK)

(650–651) Rok 1761 – lada (skrzynka) cechu czerwonych garbarzy, białoskórników i rękawiczników; pod wizerunkiem orła napis: IOZEF NER FONDATOR SKARBU TEGO (MK, nr inw. MHK 296/II)

(663–664) Rok 2018 – awers i rewers medalu okolicznościowego z okazji jubileuszu 70-lecia Cechu Rzemiosł Różnych (udostępnione przez organizację cechową)

(665–666) Rok 1891 – niedokończony wizerunek herbu Cechu Krawców, akwarela na papierze pędzla Jana Matejki; na powiększeniu inicjałowy podpis
autora i datowanie naniesione jego ręką (udostępnione przez organizację cechową)

(670–671) Rok 1912 – chorągiew cechu piekarzy pieczywa białego w Krakowie (udostępnione przez organizację cechową)

(672–673) Około roku 1920 – sztandar Cechu Kapeluszniczego i Czapniczego w Krakowie i powiększenie głowicy drzewca sztandaru (udostępnione przez organizację cechową)

(675–676) Rok 1946 – sztandar Wojewódzkiego Cechu Kominiarzy w Krakowie (udostępnione przez organizację cechową)

(681–682) Rok 1966 – sztandar Cechu Mistrzów Blacharskich i Instalatorów Wodociągowych w Krakowie (udostępnione przez organizację cechową)

(685–686) Rok 1983 – sztandar Spółdzielni Rzemieślniczej Malarzy i Budowlanych „Dekoracja” w Krakowie (udostępnione przez organizację cechową)

(689–690) Rok 1781 – strona otwierająca dokument, w którym król Stanisław August Poniatowski zatwierdził przywileje cechu piekarzy krakowskich, oraz strona ostatnia tego dokumentu z własnoręcznym, królewskim podpisem: Stanislaus Augustus Rex (ANK, perg. 839)

(692–693) Rok 1858 – świadectwo wyzwolenia, czyli promocji z ucznia na czeladnika w Cechu Stolarskim w Krakowie (ANK, sygn. 29/671/1767)

(694–695) Rok 1890 – świadectwo wyzwolenia, czyli promocji z ucznia na czeladnika, w Stowarzyszeniu Rzeźników i Masarzy w Krakowie(ANK, sygn. 29/671/1850)

(696–697) Rok 1915 – świadectwo wyzwolenia, czyli promocji z ucznia na czeladnika, w Stowarzyszeniu Gospodnio-Szynkarskim w Krakowie(udostępnione przez organizację cechową)

(701–702) Sztandar 2. Korpusu Zmechanizowanego im. gen. Władysława Andersa, sformowanego w Krakowie w 2002 r., rozformowanego w roku 2014
(udostępnione przez Centrum Operacji Lądowych – Dowództwo Komponentu Lądowego im. gen. Władysława Andersa)

(708–709) U góry metalowa indywidualna odznaka służbowa Straży Miejskiej Miasta Krakowa z godłem Straży obowiązująca w latach 1991–1997, poniżej aktualny emblemat Straży – haftowana naszywka mundurowa funkcjonariuszy krakowskiej Straży Miejskiej (udostępnione przez SMMK)

(710–711) Wybity w 1818 r. medal na cześć organizatorów Wolnego Miasta Krakowa z okazji nadania w tymże roku konstytucji temu państwu-miastu(MK, nr inw. MHK 169 BrK)

(712–713) Wybity w 1838 r. medal ZA OFIARĘ I TRUDY W UPIĘKSZANIU MIASTA dla uczczenia Floriana Straszewskiego, senatora Wolnego Miasta Krakowa, twórcy Plant (ze zbiorów prywatnych)

(714–715) Medal według projektu Henryka Antoniego Stattlera wybity w 1851 r. w pierwszą rocznicę wybuchu w Krakowie wielkiego pożaru (MNK, nr inw. VII-MdP-4681)

(716–717) Medal wybity na cześć Jana Schindlera, prezesa Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa w latach 1839–1846 (ze zbiorów prywatnych)

(718–719) Wybity w 1880 r. według projektu Wacława Głowackiego medal upamiętniający wizytę Franciszka Józefa I w Krakowie (MNK, nr inw. VIII-MdP-125)

(720–721) Medal wybity w 1887 r. jako nagroda Komitetu Wystawy Rolniczej i Przemysłowej, Etnologicznej oraz Sztuki Polskiej w Krakowie w 1887 r. (ze zbiorów prywatnych)

(722–723) Medal nagrodowy Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie wybity w 1913 r. według projektu Henryka Kunzeka (MNK, nr inw. VII-MdP-1271)

(724–725) Medal pamiątkowy „Kraków 2000” wybity na podstawie uchwały Rady Miasta Krakowa dla upamiętnienia Krakowa jako Europejskiego Miasta Kultury w 2000 r., według projektu Jana Nowakowskiego (z zasobów UMK)

(726–727) Medal „Cracoviae Merenti” ustanowiony przez Radę Miasta Krakowa w m  1992 r. w klasach złotej i srebrnej, od roku 1998 także brązowej, jako wyróżnienie nadawane przez Radę osobom, organizacjom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla Krakowa (z zasobów UMK)

(731–732) Przykładowe dwa blaszane krakowskie szrotgeldy (cechy szrodgeldowe) – żetony zastępujące monety, które służyły do rozliczeń finansowych z tytułu szrotu, czyli przewozu trunków miejskimi środkami transportu. U góry żeton rozliczeniowy z XV w., poniżej żeton z XVI w.(MK, nr inw. MHK 39/I/1-2 oraz MK, nr inw. MHK 39/I/1-2)

(733–738) Monety państwa-miasta Wolnego Miasta Krakowa – Rzeczypospolitej Krakowskiej; waluta wprowadzona do obiegu w 1935 r.; pomimo upadku
Wolnego Miasta w 1846 r. jako środek płatniczy przetrwała do lat 50. XIX w., kiedy to wszedł do obiegu austriacki gulden, tzw. złoty reński. Moneta bita
w Wiedniu, w prywatnej firmie Wappensteina (MK, nr inw. MHK 932/II/N oraz ze zbiorów prywatnych)

(739–744) Guziki mundurowe z okresu Wolnego Miasta Krakowa – Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1846); w tamtym czasie mundury wprowadzono
nie tylko dla paramilitarnej milicji miejskiej, ale dla wszystkich urzędów, a nawet obywateli – zob. il. 091–092 (MNK, nr inw. V-601/1–21)

(745–746) Założona w 1678 r. księga miejska z urzędowym spisem rajców – przód skórzanej okładziny ze srebrzonymi okuciami, tu także zamykany na klucz zameczek w kształcie tarczy z herbem Krakowa (ANK, rkps 1477)

(748–749) Cynowy, odlewany talerz o średnicy 19,8 cm z drugiej połowy XVI w. (po roku 1558), przy krawędzi kołnierza odciśnięte trzy okrągłe punce konwisarskie, czyli znaki odlewni cynowych. Pierwszy od lewej z przedstawianych znaków oznaczał próbę cyny, drugi miasto będące siedzibą warsztatu konwisarskiego – odlewni, trzeci był znakiem właściciela (MK, nr inw. MHK 1307/II)

(750–751) Wykonany z blachy miedzianej, rytowany dzban wysokości 36 cm i średnicy dna 17 cm, stanowiący pamiątkę z Wystawy Krajowej mającej miejsce w Krakowie w 1887 r. Na spodzie dna wybito napis podający wytwórcę: S. Pichel kotlarz (MK, nr inw. MHK 2439/III)

(752–753) Kuta w metalu latarnia wotywna przed grupą figur „Golgota” na ścianie kościoła św. Marka od strony ul. Sławkowskiej (z zasobów UMK)