Granice Krakowa
Zawartość
Powierzchnia Krakowa zmieniła się od niespełna 1 km² do dzisiejszych prawie 327 km², co ilustrują początkowe plansze poniższej kolekcji.
W dalszej części zobrazowano losy polityczne i administracyjne miasta Krakowa w jego zmieniających się granicach, a także sąsiednie miejscowości tracące swoją samodzielność w wyniku przyłączenia do Krakowa. Pokazano jak zmieniała się dla tej całości i każdego z jej elementów z osobna przynależność państwowa, jak kształtowała się przynależność wojewódzka i powiatowa, jak przebiegały zmiany w gminnej podmiotowości miejscowości mających z czasem stać się częścią dużego miasta Krakowa. W ostatniej wskazano podziały parafialne.
I. Rozwój granic Krakowa
1. Granice miasta w okresie staropolskim
II. Kraków i jego granice a przynależność polityczna i administracyjna
2. Województwo (quasi województwo, prowincja)
3. Powiat (quasi powiat), gmina, gromada, sołectwo
III. Kraków i jego granice a przynależność do parafii oraz własność
Dane ilościowe
Etap | Rok | Powierzchnia miasta | Liczba ludności |
I | do 1792 | 0,89 km² | w 1787 ~11634 |
II | 1792 | 46,90 km² | 183000 |
III | 1915 | 49,50 km² | 207000 |
IV | 1941 | 165,30 km² | 285000 |
V | 1951 | 229,90 km² | 355000 |
VI | 1973 | 322,30 km² | 657276 |
VII | 1986 | 326,80 km² | 743652 |
- | 2013 | 326,85 km² | 758334 |
Rozwój granic Krakowa
Granice miasta w okresie staropolskim od poł. XIV w. (przyłączenie Okołu) do roku 1792
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa oznaczona kolorem czerwonym powierzchnia miasta z okresu od połowy XIV w., kiedy to przyłączono do miasta Okół, do roku 1792, tj. do wprowadzenia w życie regulacji Sejmu Czteroletniego poszerzających powierzchnię miasta. Na „Kraków” składało się wówczas miasto w obrębie murów obronnych (dzisiejszych Plant), późniejsza jednostka katastralna I. Śródmieście, oraz Zamek, późniejsza jednostka katastralna II. Wawel-Zamek.
I – Miasto Kraków w obrębie murów obronnych (późniejsza jednostka katastralna Śródmieście)
II – Wawel (późniejsza jednostka katastralna Wawel-Zamek)
Więcej na stronach 11-13 Tomu II oraz stronach 73-74 Tomu IV
Granice miasta w roku 1792 po zwiększeniu jego powierzchni w wyniku regulacji Sejmu Czteroletniego
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa powierzchnia miasta z roku 1792, kiedy to weszły w życie regulacje Sejmu Czteroletniego poszerzających powierzchnię miasta. W granicach Krakowa znalazły się tereny dotychczasowe, oznaczone kolorem niebieskim, to jest: miasto w obrębie murów (późniejsza jednostka katastralna I. Śródmieście) i Wawel (późniejsza jednostka katastralna II. Wawel-Zamek, jak też tereny nowo przyłączone, oznaczone kolorem czerwonym, a to: Smoleńsk, Retoryka i inne jurydyki południowo-zachodnie do Wisły (późniejsza jednostka katastralna III. Smoleńsk), Garbary-Piasek, Biskupie i inne jurydyki północno-zachodnie (późniejsza jednostka katastralna IV Piasek), byłe miasto Kleparz i jurydyki północne i północno-wschodnie (późniejsza jednostka katastralna V. Kleparz), Wesoła-Piaski, Lubicz i inne jurydyki wschodnie (późniejsza jednostka katastralna VI. Wesoła), przedmieście kazimierskie Stradom (późniejsza jednostka katastralna VII. Stradom) oraz byłe miasto Kazimierz (późniejsza jednostka katastralna VIII. Kazimierz). Stan ten rychło zlikwidowała konfederacja targowicka przywracając granice sprzed roku 1792, do poszerzonych granic powrócono w dobie sejmu grodzieńskiego, jednak bez Kazimierza, któremu przywrócono samodzielność miejską. Granice miasta w kształcie w zasadzie z roku 1792, w tym z Kazimierzem w granicach Krakowa, ustabilizował się od 1802 r. i był punktem wyjścia dla licznych korekt – przyłączeń i odłączeń terytoriów przygranicznych, trwających przez całe stulecie XIX wieku (nawet z krótkotrwałym przyłączeniem miasta Podgórza do Krakowa) – o tym bliżej na przywołanych poniżej stronach.
III – Smoleńsk, Retoryka (późniejsza jednostka katastralna Nowy Świat)
IV – Garbary-Piasek, Biskupie (późniejsza jednostka katastralna Piasek)
V – byłe miasto Kleparz (późniejsza jednostka katastralna Kleparza)
VI – Wesoła-Piaski (późniejsza jednostka katastralna Wesoła)
VII – Stradom, byłe przedmieście Kazimierza (późniejsza jednostka katastralna Stradom)
VIII – byłe miasto Kazimierz (późniejsza jednostka katastralna Kazimierz)
Więcej na stronach 13-15 Tomu II oraz stronach 82-84, 89-92, 96-97, 103-104, 109, 114, 125-129 i 138-140 Tomu IV
Granice miasta w roku 1915 po zwiększeniu jego powierzchni w wyniku realizacji planu Wielkiego Krakowa
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa powierzchnia miasta z roku 1915 Kolorem niebieskim oznaczony obszar miasta do roku 1910, na który składały się jednostki katastralne o nazwie „dzielnica katastralna”: I. Śródmieście, II. Wawel-Zamek, III. Nowy Świat, IV. Piasek, V. Kleparz, VI. Wesoła, VII. Stradom i VIII Kazimierz. Kolorem czerwonym oznaczono obszary przyłączone do granic miasta w latach 1910-1915, tworzące nowe dzielnice katastralne, a to: IX. Ludwinów, X. Zakrzówek, XI. Dębniki, XII. Półwsie Zwierzynieckie, XIII. Zwierzyniec, XIV. Czarna Wieś, XV. Nowa Wieś Narodowa, XVI. Łobzów, XVII. Krowodrza, XVIII. Warszawskie (utworzone z południowych części gmin Prądnik Czerwony i Olsza, które w całości włączone zostały do Krakowa dopiero w roku 1941), XIX. Grzegórzki, XX. Dąbie, XXI Płaszów, XXII Podgórze. Powierzchnię te skorygowano w roku 1917 zakupując dla miasta Las Wolski, w roku 1925 włączając w granice miasta obszary dworskie Piaski i Łobzów oraz w 1926 roku przyłączając do miasta grunty z gminy Wola Duchacka w związku z tworzeniem nowego cmentarza izraelickiego.
Jednostki (dzielnice) katastralne:
IX – Ludwinów
X – Zakrzówek
XI – Dębniki
XII – Półwsie Zwierzynieckie
XIII – Zwierzyniec
XIV – Czarna Wieś
XV – Nowa Wieś Narodowa
XVI – Łobzów
XVII – Krowodrza
XVIII – Warszawskie (z części gmin Prądnik Czerwony i Olsza)
XIX – Grzegórzki
XX – Dąbie
XXI – Płaszów
XXII – Podgórze
Więcej na stronach 37-38 Tomu III oraz stronach 155-157, 162-164, 170-171 i 179-181 Tomu IV
Granice miasta w roku 1941 po zwiększeniu jego powierzchni w wyniku realizacji planów przestrzennych niemieckiego okupanta
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa powierzchnia miasta do 1941 roku (kolor niebieski) oraz tereny przyłączone do miasta w 1941 roku (kolor czerwony).
Tereny te stały się kolejnymi dzielnicami (gminami) katastralnymi Krakowa: XXIII. Łagiewniki; XXIV. Jugowice; XXV. Borek Fałęcki; XXVI. Kobierzyn; XXVII. Skotniki; XXVIII. Pychowice; XXIX. Bodzów; XXX. Kostrze; XXXI. Przegorzały; XXXII. Bielany; XXXIII. Wola Justowska; XXXIV. Chełm; XXXV. Bronowice Małe; XXXVI. Bronowice Wielkie; XXXVII. Tonie; XXXVIII. Prądnik Biały; XXXIX. Witkowice; XL. Górka Narodowa; XLI. Prądnik Czerwony; XLII. Olsza; XLIII. Rakowice; XLIV. Czyżyny; XLV. Łęg; XLVI. Rybitwy; XLVIII. Rżąka; XLIX. Prokocim; L. Wola Duchacka; LI. Piaski Wielkie; LII. Kurdwanów.
Przyłączono do miasta także część Bieżanowa, na zachód od drogi Rybitwy–Bieżanów–Rżąka, jako XLVII dzielnicę (gminę) katastralną, jednak całkowite włączenie tej wsi (gromady) nastąpiło dopiero w 1973 roku. Przyłączono także zachodnią część wsi (gromady) Bieńczyce, należącą do obrębu ówczesnego lotniska krakowskiego; całość Bieńczyc znalazła się w granicach Krakowa w 1951 roku.
Więcej na stronach 38-43 Tomu III oraz stronach 187-190 Tomu IV
Granice miasta w roku 1951 po zwiększeniu powierzchni w wyniku realizacji planu budowy Nowej Huty
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa powierzchnia miasta do roku 1951 (kolor niebieski) oraz tereny przyłączone do miasta w tymże roku (kolor czerwony).
Przyłączone tereny stały się kolejnymi gminami katastralnymi Krakowa: LIII. Mogiła z Kopańcem i Kępą Przewozu; LIV. Bieńczyce (część Bieńczyc włączono do Krakowa już wcześniej, w 1941 roku); LV. Mistrzejowice; LVI. Zesławice z Dłubnią; LVII. Kantorowice; LVIII. Krzesławice; LIX. Grębałów; LX. Lubocza; LXI. Wadów; LXII. Pleszów z Kujawami; LXIII. Ruszcza; LXIV. Branice z Chałupkami, Holendrami i Wolą Rusiecką.
Więcej na stronach 43-46 Tomu III oraz stronach 200-201 i 208-211 Tomu IV
Granice miasta w roku 1973 po zwiększeniu jego powierzchni w związku z reformą administracyjną, w tym utworzeniem województwa miejskiego krakowskiego
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa powierzchnia miasta do roku 1973 (kolor niebieski) oraz tereny przyłączone do miasta tymże roku (kolor czerwony).
Przyłączone tereny to wsie lub ich części: Kosocice z Baryczą; Soboniowice; Rajsko; Wróblowice; Swoszowice; Opatkowice; Sidzina; Tyniec z Podgórkami; Olszanica; Mydlniki; Łuczanowice; Kościelniki; Wolica z Rogowem; Przylasek Wyciąski; Wyciąże; Przylasek Rusiecki; Przewóz; Bieżanów (część Bieżanowa włączono do Krakowa już wcześniej, w 1941 roku). Włączono do miasta również część północną Zbydniowic (jej południową część, zatem resztę wsi, przyłączono do miasta w 1986 roku).
Do Krakowa przyłączono wówczas także części Batowic, Libertowa i Lusiny, ale nie wcielono ich w całości i gminy te funkcjonują do dziś jako samodzielne w okrojonym w 1973 roku rozmiarze (na planie uwzględniono te częściowe przyłączenia, jednak bez nazw wsi, które pozostały poza granicami miasta, zachowując swoją odrębność).
Więcej na stronach 46-48 Tomu III oraz stronach 222-226 Tomu IV
Granice miasta w roku 1986 po dokonaniu korekty dotychczasowego przebiegu tych granic
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa powierzchnia miasta do 1986 roku (kolor niebieski) oraz tereny przyłączone do miasta w 1986 roku (kolor czerwony). Przyłączone tereny to wsie lub ich części: Zbydniowice (wcześniej, w 1973 roku, włączono do Krakowa jedynie ich północną część); Węgrzynowice; Wróżenice. Do Krakowa włączono wówczas także małą część gminy Dziekanowice, która swoją odrębność zachowała do dziś.
Więcej na stronach 48-50 Tomu III oraz stronach 222-226 i 237-240 Tomu IV
O nieznacznej korekcie granic z 2012 r. na stronach 53-54 Tomu III
KRAKÓW I JEGO GRANICE A PRZYNALEŻNOŚĆ POLITYCZNA I ADMINISTRACYJNA
Państwo (quasi państwo)
MIEJSCOWOŚCI WŁĄCZONE DO KRAKOWA PO ROKU 1915 WEDŁUG PRZYNALEŻNOŚCI PAŃSTWOWEJ PRZED PIERWSZYM ROZBIOREM POLSKI (DO ROKU 1772).
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich polską przynależność państwową w okresie do pierwszego rozbioru Polski (nie jest jasne, w jaki sposób i kiedy pierwotne państwo Wiślan znalazło się w granicach Czech, prawdopodobnie zagarnięte zostało w 955 roku lub nieco wcześniej przez księcia czeskiego Bolesława I Okrutnego – najdalej w 990 roku książę Mieszko I przyłączył Małopolskę do swego polskiego państwa w wyniku wojny z księciem czeskim Bolesławem II Pobożnym – vide wcześniej prezentowane mapki Lelewela nr 1 i 2 oraz podpisy pod nimi).
Według przynależności państwowej pomiędzy pierwszym a trzecim rozbiorem Polski (w latach 1772-1795)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność państwową w latach 1772–1795: kolorem czerwonym – do państwa polskiego, kolorem żółtym – do monarchii habsburskiej.
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności państwowej od trzeciego rozbioru Polski do czasów Księstwa Warszawskiego (w latach 1795-1809)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem żółtym określającym ich przynależność państwową w latach 1795–1809 do monarchii habsburskiej (od 1804 roku cesarstwa austriackiego).
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności państwowej w czasach Księstwa Warszawskiego (w latach 1809-1815)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność państwową w latach 1809–1815 do Księstwa Warszawskiego.
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności państwowej w czasach Rzeczypospolitej Krakowskiej (w latach 1815-1846)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność w latach 1815–1846: quasi-państwową do Rzeczypospolitej Krakowskiej – kolor niebieski oraz państwową do cesarstwa austriackiego – kolor żółty.
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności państwowej od likwidacji Rzeczypospolitej Krakowskiej do czasów II Rzeczypospolitej (w latach 1846-1918)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem żółtym określającym ich przynależność państwową w latach 1846–1918 do cesarstwa austriackiego (od 1867 roku monarchii austro-węgierskiej).
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności państwowej w czasach II Rzeczypospolitej (w latach 1918-1939)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność państwową w latach 1918–1939 do państwa polskiego – II Rzeczypospolitej.
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności quasi-państwowej w czasach okupacji niemieckiej (w latach 1939-1945)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem szarym określającym ich przynależność quasi-państwową w latach 1939–1945 do okupacyjnego, niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa.
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności państwowej (w latach 1945-1985)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność państwową w latach 1945–1985 do Rzeczypospolitej Polskiej, od 1952 roku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Województwo (quasi województwo, prowincja)
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności ziemskiej i wojewódzkiej do pierwszego rozbioru Polski (do 1772 roku)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność wojewódzką do ziemi krakowskiej (księstwa krakowskiego), od 1314 roku województwa krakowskiego – w okresie do pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności wojewódzkiej w I Rzeczypospolitej oraz prowincjonalnej w monarchii habsburskiej (w latach 1772-1795)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność wojewódzką i prowincjonalną dla okresu do pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku: do województwa krakowskiego – kolorem czerwonym, do Królestwa Galicji i Lodomerii, kraju prowincjonalnego monarchii habsburskiej – kolorem żółtym.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności prowincjonalnej w monarchii habsburskiej (w latach 1796-1803)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi dla lat 1796–1803 ich przynależność do dwóch prowincji koronnych monarchii habsburskiej: Galicji Zachodniej – kolor jasnożółty oraz Galicji Wschodniej – kolor ciemnożółty.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności prowincjonalnej w monarchii habsburskiej, od 1804 roku Cesarstwie Austrii (w latach 1803-1809)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem żółtym określającym dla lat 1803–1809 ich przynależność do prowincji – kraju koronnego Królestwa Galicji i Lodomerii, w ramach monarchii habsburskiej, od 1804 roku Cesarstwa Austrii.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności prowincjonalnej w księstwie Warszawskim (w latach 1809-1815)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym dla lat 1809–1815 ich przynależność do departamentu krakowskiego w ramach Księstwa Warszawskiego (zamieszczone tu godło nie jest herbem departamentu, lecz całego Księstwa).
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności prowincjonalnej w dobie Rzeczypospolitej Krakowskiej (w latach 1815-1846)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi dla lat 1815–1846 ich przynależność administracyjną: do Rzeczypospolitej Krakowskiej dzielącej się na gminy, bez szczebla prowincjonalnego – kolor niebieski oraz do kraju koronnego Królestwa Galicji i Lodomerii w ramach Cesarstwa Austrii – kolor żółty.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności prowincjonalnej w cesarstwie Austrii i monarchii Austro-Węgierskiej (w latach 1846-1918)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi dla lat 1846–1918 ich przynależność administracyjną: do wydzielonego w ramach Królestwa Galicji i Lodomerii Wielkiego Księstwa Krakowskiego – kolor ciemnożółty oraz bezpośrednio do Królestwa Galicji i Lodomerii – kolor jasnożółty; całość w ramach Cesarstwa Austrii, od 1867 roku Monarchii Austro-Węgier.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności wojewódzkiej w II Rzeczypospolitej (w latach 1920-1939)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym dla lat 1920–1929 ich przynależność do województwa krakowskiego w ramach podziału terytorialnego II Rzeczypospolitej.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności prowincjonalnej w okresie okupacji niemieckiej (w latach 1939-1945)
Na planie zakreślającym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem szarym określającym dla lat 1939–1945 ich przynależność do departamentu krakowskiego okupacyjnego, niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności wojewódzkiej w Rzeczypospolitej Polskiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w latach 1945-1985)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność w latach 1945–1985 do województwa krakowskiego, w latach 1975–1984 województwa miejskiego krakowskiego – w Rzeczypospolitej Polskiej. (Mapa 37).
Ciag dalszy ze strony poprzedniej: na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność w latach 1945–1985 do województwa krakowskiego, w latach 1975–1984 województwa miejskiego krakowskiego – w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Powiat (quasi powiat), gmina, gromada, sołectwo
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności wojewódzkiej w Rzeczypospolitej Polskiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w latach 1945-1985)
Ciag dalszy ze strony poprzedniej: na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem czerwonym określającym ich przynależność w latach 1945–1985 do województwa krakowskiego, w latach 1975–1984 województwa miejskiego krakowskiego – w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów w I Rzeczypospolitej (w latach 1626-1772)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do powiatów w I Rzeczypospolitej w latach 1626–1772.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów w I Rzeczypospolitej oraz Cyrkułów na terenach pod zaborem austriackim (w latach 1772-1782)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do powiatów w I Rzeczypospolitej oraz cyrkułów na terenach pod zaborem austriackim w latach 1772–1782.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów w I Rzeczypospolitej oraz cyrkułów na terenach pod zaborem austriackim (w latach 1782-1795)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do powiatów w I Rzeczypospolitej oraz cyrkułów na terenach pod zaborem austriackim w latach 1782–1795.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do cyrkułów pod zaborem austriackim (w latach 1796-1809)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do cyrkułów na terenach pod zaborem austriackim w monarchii habsburskiej, od 1804 roku cesarstwie austriackim, w latach 1796–1809.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności powiatowej w Księstwie warszawskim (w latach 1810-1815)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem określającym ich przynależność powiatową w ramach departamentu krakowskiego Księstwa Warszawskiego w latach 1809–1815.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do gmin wiejskich w Rzeczypospolitej Krakowskiej oraz cyrkułów w zaborze austriackim (w latach 1815-1837)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do gmin wiejskich Rzeczypospolitej Krakowskiej oraz cyrkułów na terenie zaboru austriackiego w latach 1815–1837.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do dystryktów wiejskich w Rzeczypospolitej Krakowskiej oraz cyrkułów w zaborze austriackim (w latach 1838-1846)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do dystryktów Rzeczypospolitej Krakowskiej oraz cyrkułów na terenie zaboru austriackiego w latach 1838–1846.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów w dobie autonomii galicyjskiej (w latach 1867-1896)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do powiatów w pierwszych dekadach doby autonomii galicyjskiej, w latach 1867–1896.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów w dobie autonomii galicyjskiej i z początkiem II Rzeczypospolitej (w latach 1896-1923)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich przynależność do powiatów w końcowych dekadach doby autonomii galicyjskiej i z początkiem II Rzeczypospolitej, w latach 1896–1923.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów i statusu gminy wiejskiej w II Rzeczypospolitej (w latach 1923-1934)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem określającym ich przynależność do powiatu krakowskiego wraz z określeniem ich statusu gminy wiejskiej – za czasów II Rzeczypospolitej, w latach 1923–1934.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów oraz gmin zbiorczych i jednostkowych w II Rzeczypospolitej i w początkowym okresie okupacji niemieckiej (w latach 1934-1941)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem określającym ich przynależność do powiatu krakowskiego wraz z wyodrębnieniem w gminy zbiorcze i gminy jednostkowe od ustawy scaleniowej za czasów II Rzeczypospolitej do reformy podziału terytorialnego z okresu okupacji niemieckiej – w latach 1934–1941.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów oraz gmin zbiorczych w okresie od okupacji niemieckiej do początków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w latach 1941-1951)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem określającym ich przynależność do powiatu krakowskiego wraz z wyodrębnieniem w gminy zbiorcze od reformy podziału terytorialnego z okresu okupacji niemieckiej do początków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – w latach 1941–1954.
Miejscowości włączone do Krakowa po roku 1915 według przynależności do powiatu i gromad w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w latach 1954-1972)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem określającym ich przynależność do powiatu krakowskiego wraz z wyodrębnieniem w gromady od początków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do reformy administracji publicznej – w latach 1954–1975.
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według przynależności do powiatów, od 1795 roku do rejonów w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w latach 1973-1985)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorem określającym ich przynależność do powiatu i rejonu krakowskiego wraz z wyodrębnieniem sołectw w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – w latach 1973–1985.
KRAKÓW I JEGO GRANICE A PRZYNALEŻNOŚĆ DO PARAFII ORAZ WŁASNOŚĆ
Parafie
Przynależność do parafii miejscowości włączonych do Krakowa po 1915 roku według stanu z roku 1772 (w przededniu pierwszego rozbioru Polski)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich historyczną przynależność parafialną według stanu z roku 1772.
Przynależność do parafii miejscowości włączonych do Krakowa po 1915 roku według stanu z roku 1900 (na przełomie wieków)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich historyczną przynależność parafialną według stanu z roku 1900.
Przynależność do parafii miejscowości włączonych do Krakowa po 1915 roku według stanu z roku 1941 (przed poszerzeniem granic Krakowa)
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich historyczną przynależność parafialną według stanu z roku 1941.
Własność
Miejscowości włączone do Krakowa po 1915 roku według historycznej struktury własności przeważającej w przekroju wieków
Na planie obrazującym dzisiejsze granice Krakowa miejscowości przyłączone do Krakowa po 1915 roku, oznaczone kolorami określającymi ich historyczną przynależność właścicielską – uogólnioną według przeważającego charakteru w przekroju wieków.