Z dawnych dyplomów honorowego obywatelstwa

Najstarszy znany dyplom honorowego obywatelstwa miasta Krakowa – oryginał pergaminowego dokumentu wystawionego przez Senat WMK w 1818 r. dla obdarzonego tytułem w tymże roku Karola Arnolda (patrz s. 192–193); dyplom zachował się do naszych czasów w norweskim Oslo, w zbiorach prywatnych potomków uhonorowanego, obecnie po dokonanym zakupie w Muzeum Krakowa. Poniżej jego tekst (tłum. z jęz. łac. M. Starzyński): My, prezes i senatorowie Wolnego, Niepodległego i Ściśle Neutralnego Miasta Krakowa i Jego Okręgu, pewność czynów dokonanych przez Karola Arnolda z Frankfurtu szlachetnie i pełnych człowieczeństwa, który 5 lipca 1817 r., gdy zobaczył młodzieńca tonącego w Wiśle, narażając własne życie, ocalił go od zbliżającej się śmierci i przywrócił ojczyźnie, uznajemy. Zobowiązani zaś w imieniu społeczności miasta Krakowa potwierdzamy, że postanowiliśmy wspomnianego męża, pana Karola Arnolda, włączyć do grona obywateli Wolnego Miasta Krakowa, nadając mu prawo miejskie i wszelkie wolności,
które zostały przyznane mocą traktatu wiedeńskiego 3 maja 1815 r. przez trzech jego sygnatariuszy ku pożytkowi mieszkańców Wolnego Miasta Krakowa
i Jego Okręgu. Działo się za wiedzą Senatu dnia 17 lipca w roku Zbawienia tysiąc osiemset osiemnastym, trzecim naszej Republiki.
Dyplom ten podpisali Stanisław Wodzicki, prezes Senatu WMK, oraz Jacek Piotr Mieroszewski, senator dożywotni i sekretarz generalny Senatu WMK.
Przy dyplomie odciśnięta w czerwonym wosku pieczęć wielka Senatu WMK, zamknięta w metalowej puszce.

Drugi z rzędu najstarszych znanych dyplomów honorowego obywatelstwa miasta Krakowa – oryginał pergaminowego dokumentu wystawionego przez Radę Miasta Krakowa w 1850 r. dla Andrzeja Ettmayera d’Adelsburg (patrz s. 246–247); dyplom iluminowany przez Hipolita Zajączkowskiego, przechowywany w prywatnych zbiorach potomka uhonorowanego.

Trzeci z rzędu najstarszych znanych dyplomów honorowego obywatelstwa miasta Krakowa – oryginał pergaminowego dokumentu wystawionego dla Andrzeja Seidlera (patrz s. 250–251) w 1858 r. przez ówczesną reprezentację miejską w postaci Magistratu i Wydziału Miejskiego, zwanego też Radą Obywatelską; przechowywany w zbiorach Muzeum Krakowa.

Dyplom wręczony księciu Władysławowi Czartoryskiemu (patrz s. 272–273) w ślad za nadanym przez Radę Miejską w 1880 r. tytułem honorowego obywatela Krakowa; dyplom iluminowany przez Stanisława Eliasza Radzikowskiego; przechowywane w zbiorach Biblioteki Książąt Czartoryskich w Krakowie.

Przód okładki dyplomu oraz dyplom wręczony Mikołajowi Zyblikiewiczowi (patrz s. 274–275) w związku z nadanym przez Radę Miejską w 1881 r. tytułem honorowego obywatela Krakowa; dyplom iluminowany przez Stanisława Eliasza Radzikowskiego; przechowywane w zbiorach Archiwum Narodowego w Krakowie.

Fotografie przodu skórzanej oprawy oraz metalowego dyplomu wręczonego Józefowi Piłsudskiemu (patrz s. 368–369) w związku z nadanym przez Radę Miejską w 1933 r. tytułem honorowego obywatela Krakowa.

Dyplom miał formę srebrnej płyty o wymiarach 25 x 36,5 cm, na niej wyryto złocony napis z podpisem i pieczęcią prezydenta miasta. Był on złożony w srebrnej kasecie mającej u góry szklane, ornamentowe wieko. Z kolei ta całość złożona była w bogato zdobionej oprawie – pudle wyklejonym skórą w technice kurdybanowej. Projektantami kompletu byli Kazimierz Witkiewicz i inż. Eugeniusz Tor, wykonano go w pracowniach Miejskiego Muzeum Przemysłowego.

Po wręczeniu dyplom w kasecie i oprawie przechowywany był w warszawskim  Belwederze, od 1934 r. w salach gromadzących pamiątki po Józefie Piłsudskim; prawdopodobnie przepadł już we wrześniu 1939 r. Prezentowane zachowane fotografie pochodzą ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie.

Dyplom honorowego obywatelstwa Podgórza nadanego Leopoldowi Płazińskiemu, staroście wielickiemu, w styczniu 1879 r. Wykonany w pracowni Marcina Salba, wręczony w marcu tegoż roku.
Poniżej powiększenie pieczęci miasta Podgórza wyciśniętej w czerwonym wosku, zabezpieczonej w metalowej puszce.

Dyplom honorowego obywatelstwa Podgórza nadanego Antoniemu Nowaczyńskiemu, radcy Sądu Krajowego, byłemu naczelnikowi Sądu Powiatowego w Podgórzu, radnemu podgórskiemu. Tytuł nadany został w listopadzie 1882 r., po tym terminie w pracowni Marcina Salba wykonano towarzyszący tytułowi dyplom.

Dyplom honorowego obywatelstwa Podgórza nadanego Juliuszowi Franciszkowi Leo, prezydentowi Krakowa, w marcu 1914 r., widok oprawy tego dyplomu oraz powiększenie pieczęci miejskiej w skórzanej osłonie. Dyplom został malarsko ozdobiony przez Wincentego Wodzinowskiego, wręczenie nastąpiło w czerwcu następnego, 1915 roku w siedzibie uhonorowanego w Pałacu Larischa w Krakowie.